Condé Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #003: Tasarım ve İş Modelleri

Tasarım ve İş Modelleri

Aşağı dönüşüm

Aşağı dönüşüm; atılan malzeme veya ürünlerin kaynak girdiden daha az değere sahip eşyalara dönüştürüldüğü geri dönüşüm biçimidir. Örnek olarak tekstillerin, endüstriyel siliciler ya da araba, iç mekan ve ev hayvanı endüstrileri için yalıtım ve dolgu malzemeleri olarak geri dönüştürülmesini verebiliriz. Aşağı dönüşüme duyulan ihtiyaç büyük ölçüde teknolojik engellerden ve günümüzde tekstil koleksiyonlarında yaygın olarak kullanılan düşük kaliteli ve harman kumaşların geri dönüştürülmesi için ekonomik anlamda gerçekleştirilebilir seçeneklerin yokluğundan kaynaklanır.

Canlı yayın alışverişi

Canlı yayın alışverişi (livestream shopping); canlı yayın ile e-ticareti bir araya getiren, gelişmekte olan bir perakende konseptidir. Son birkaç yıldır bazı markalar, canlı yayınlanan moda defileleri sırasında anlık satın almayı mümkün kılarak canlı ticaret konseptiyle denemeler yapıyor. Batılı kitle için hâlâ nispeten yeni ve gelişmekte olan bir konsept olsa da canlı yayın alışverişi Çin piyasasını kökten değiştirmiş durumda. Çin’de canlı yayın son derece etkili bir eğlence biçimi ve gerçek zamanlı yemek, oyun, güzellik veya moda platformlarının giderek artan popülaritesi “Wang hong ekonomisi” adı verilen bir kavramı gündeme getirdi. Wang hong olarak da bilinen kanaat önderleri, Batı kültürünün internet ünlülerinin bir dengi. Seçtikleri ilgi alanlarında yetki sahibi olabilmek için kişisel markaları ve karakterleriyle önemli bir çevrimiçi takipçi kitlesi yaratıyorlar. Çin’deki yayın alışverişi ekosisteminde kanaat önderleri canlı alışveriş seansları yayını yaparak daha kişiselleştirilmiş bir çevrimiçi alışveriş deneyiminin sunuyor ve müşterilerin birden fazla ürünün “gerçek bir insan” tarafından denenip incelenmesini izlemesini sağlıyor. İzleyiciler malzeme, kalıp, his ve belirli üretim detayları gibi ürünle ilgili her konu hakkında gerçek zamanlı soru sorabiliyor. Bu sayede kanaat önderleri satılan ürünlerden pay alarak ve takipçilerinin “bahşişleri” diyebileceğimiz sanal hediyelerle gelir elde ediyorlar.

Bugüne dek Çin dışında en etkili olan yayın alışverişi platformları, Çinli müşterilerin yurt dışındaki (özellikle ABD’deki) fiziki satış yerlerinden alışveriş yapmasını sağlayan yerlerdi (yazının yazıldığı Ocak 2020 tarihinde). Ancak Covid-19 pandemisinin perakende üzerindeki etkileri canlı ticarete duyulan ilgiyi küresel anlamda artırmaya devam ediyor. Moda ve sürdürülebilirlik bağlamında, Çin’de yayın alışverişi yaygın cazibesi uzun ömürlü, tatminkâr bir kullanım potansiyeline sahip eşyaların dikkatlice düşünülmüş satın alımlarından ziyade bilinçsiz alışveriş ve anlık haza dayanıyor. Daha eski nesillerin tele-alışverişi gibi, canlı yayın platformları vasıtasıyla alışkanlığa dayalı parasosyal etkileşimler aynı şekilde Y ve Z jenerasyonlarının deneyimlediği yalnızlık ve sosyal izolasyon belirtileri de olabilir.

Çin’de gerek yalnızlık gerek tecrit, ülkenin hızlı kentleşmesinin doğrudan sorunları arasında yer alıyor. Kentsel alanlara yapılan kitlesel göç aileleri birbirinden ayırırken nüfusun büyük bir bölümünün isimsiz kentlerde kaybolmuş, milyonlarca başka insanın ise kırsal bölgelerde unutulmuş ve tecritte hissetmesine neden oluyor. Hâl böyleyken, ülkenin yenilikçi kapsama alanı çoğu noktaya çevrimiçi refakat ve eğlence erişimi sunuyor ki bu da canlı yayın deneyimlerinin neden bu kadar sevildiğinin bir açıklaması. Küresel Covid-19 krizi modayı çevresel ve sosyal anlamda daha doğru pratiklere yönlendirirken Çin’deki canlı yayın alışverişi gelişimi, ticari başarının insanların ve gezegenlerin iyiliği ile yakından ilişkili olduğunun yerinde bir hatırlatıcısı.

Demontaj tasarımı

Demontaj tasarımı geri dönüşüm, ileri dönüşüm veya ayrı bileşenlerin yeniden kullanımını sağlamak için yaşamlarının sonunda kolaylıkla demonte edilebilecek ürünler sunan bir tasarım stratejisidir. Farklı malzemelerin geri dönüşüm teknolojileri de farklı olduğundan geri dönüşüm ancak bir ürünün malzemelerinin farklı geri dönüşüm süreçleri için ayrıştırılmasıyla mümkündür. Örneğin; kıyafetler geri dönüştürülmeden önce fermuar ve düğme gibi metal veya plastik bağlayıcıların sökülmesi gerekir. Buna ek olarak, harman malzemelerin geri dönüşümü için gerekli teknoloji hâlâ gelişim aşamasındadır; tam da bu sebepten demontaj tasarımında tekil malzemeler tercih edilir. Demontaja göre tasarlanmış ürünler işlenmemiş malzeme ve kaynak ihtiyacını azaltıp halihazırda mevcut kaynaklardan ürünler ve malzemeler yaratarak döngüsel ekonomide malzemelerin daha tasarruflu kullanımına katkıda bulunabilir. Ancak ürün demontajı zaman ve emek açısından yoğun bir süreç gerektirmenin yanı sıra malzeme içeriği ve kalitesi, ayırma erişim ve ekonomik kapasite gibi çok sayıda birbirine bağlı etkenlere dayanır.

Döngüsel ekonomi

Döngüsel ekonomi kavramı; yineleyen ıslah ve yenileme devirleri ile malzemeleri, ürünleri ve kaynakları mümkün olduğunca uzun süre kullanımda tutarak atığı ve kirliliği azaltmayı amaçlar. Al-yap-kullan-at modelini temel alan mevcut çizgisel sisteme karşın, döngüsel sistemler yaşam sonu evresinde malzemelere ve ürünlere ne olduğunu, ne zaman atıldığını veya tekrar kullanılamayacağını dikkatle göz önünde bulundurur. Döngüsel ekonomi, ekonomik büyümeyi doğal kaynakların tüketilmesinden ayırmayı hedeflese de büyüyen bir sistem kaçınılmaz olarak kaynak tüketimiyle bağlantılı olacağından, gerçek döngüsel ekonominin büyümeyle ilişkimizde radikal bir paradigma değişimine ihtiyaç duyacağını belirtmek önem arz ediyor. Döngüsel ekonomi, ancak küresel üretim ve tüketim oranlarında kökten kesintilerle birlikte gerçekleştiğinde, genel malzeme ve kaynak hacmi tüm endüstrilerde büyük ölçüde yavaşladığında kendisinden beklenilen çevresel faydaları sağlayabilir.

Döngüsel tasarım

Döngüsel tasarım; ürünlerin ve malzemelerin döngüsel ekonomi sürecinde yeniden kullanımını, geri dönüştürülmesini ve yenilenmesini sağlayan bir ürün geliştirme yaklaşımıdır. Üç ekonomi ilkesine dayanan döngüsel ürünlerin tasarım amaçları şunlardır: (1) Atığı ve kirliliği azaltmak, (2) mümkün olduğunca uzun süre kullanımda kalmak ve (3) malzemelerin yeni kaynak akışı olarak yenilenmesini sağlamak; yani moda endüstrisinde “döngüyü kapatmak.” Döngüsel tasarım stratejileri; tasarımcılara ve ürün geliştiricilere döngüsel tasarımın prensiplerini karşılamada rehberlik eden yöntemler ve çerçevelerdir. Örnek olarak sıfır atık tasarımı, uzun ömürlülük tasarımı, modüler tasarım, demontaj tasarımı, yeniden üretim tasarımı, ileri dönüşüm, geri dönüştürülebilirlik tasarımı veya biyo-çözünürlük tasarımı verilebilir. Anlaşılması gereken önemli nokta; döngüsel tasarımın ancak küresel üretim ve tüketim oranlarında kökten kesintilerle birlikte gerçekleştiğinde, genel malzeme ve kaynak hacmi tüm endüstrilerde büyük ölçüde yavaşladığında kendisinden beklenilen çevresel faydaları sağlayabileceğidir.

Etik ticaret

Etik ticaret; çalışma saatleri, sağlık ve güvenlik, dernek özgürlüğü ve adil maaşlar gibi işçi haklarının tüm iş operasyonlarında karşılanmasını sağlamak adına şirketlerin ve savunma gruplarının gerçekleştirdiği eylemlerdir. Moda markaları için etik ticaret sorunların tespitini ham malzemelerin toplanmasından kendi operasyonlarına tüm tedarik zincirindeki işçilerin düzgün koşullarda çalışmasını sağlamayı gerekli kılar. Etik ticarete gösterilen bağlılık politika geliştirmenin yanı sıra düzenli gözetim, denetim, raporlama ve devamlı gelişim sorumluluğuna uygun eylemlerde bulunma gibi adımlara yansır.

Geri dönüşüm

Geri dönüşüm; atılan malzemelerin veya ürünlerin yeni bir eşyanın üretiminde değerlendirilerek arazi doldurma veya yakma olmaksızın dağıtılmasının bir yoludur. Geri dönüşüm pet veya cam gibi bazı malzemelerde yaygın bir biçimde kullanılsa da kıyafet üretiminde kullanılan işlenmemiş malzemelerin yalnızca yüzde 1’inin yeni kıyafetlerin üretimiyle geri dönüştürüldüğü biliniyor. Geri kalanlar çoğunlukla ya yakılıyor ya da çöp sahasına gidiyor; küçük bir kısmı ise aşağı dönüşüm ile ıslah ediliyor. Bir yandan daha fazla kamu bilinci daha fazla kıyafetin toplanması anlamına gelirken, öte yandan artan kıyafet üretimi hacmi de toplanan kıyafet tedariğinin artık büyük ölçüde talebi aştığı anlamına geliyor. Buna ek olarak, düşük kaliteli ve harman malzemelerin geri dönüşümüne dair çözümler hâlâ geliştirilmekte olup henüz ekonomik anlamda uygulanabilir bir ölçekte değiller. Bir diğer önemli nokta da en iyi geri dönüşüm teknolojilerinin bile yüksek enerji kullanımına ve kimyasallara dayanması; dolayısıyla moda endüstrisinin çevresel etkisini azaltmanın en etkili yolu küresel üretim ve tüketim hacimlerinde radikal kesintiler ve kıyafet ömrünün uzatılmasıdır.

Geri dönüştürülebilirlik

Geri dönüştürülebilirlik bir malzeme veya ürünün geri dönüşüme potansiyel uygunluğuna işaret eder. Geri dönüştürülebilirlik için genellikle malzemelerin ve ürünlerin tek bir iplikten veya iplik tipinden oluşması gerekir, çünkü harman malzemelerin geri dönüşümüne dair çözümler hâlâ geliştirilmekte olup henüz ekonomik anlamda uygulanabilir bir ölçekte değiller (yazının yazıldığı Aralık 2019 tarihinde). Yaygın olarak geri dönüştürülen malzemeler arasında polyester, elastan, poliamit naylon, yün, deri, kuş tüyü ile pamuk, kenevir lifi, keten, viskoz, liyosel ve modal gibi selüloz bazlı malzemeler yer alır. Modada geri dönüştürülebilirlik işlenmemiş malzemelere duyulan ihtiyacı azaltır ve halihazırda tedavülde olan kaynaklardan yeni ürünler yaratılmasını sağlar. Tasarım ve ürün geliştirmeye uygulandığında, geri dönüştürülebilirlik tasarımı bir ürünün kullanım ömrünün sonunda yeni bir malzeme akışına girebilmesini sağlar. Geri dönüştürülebilirlik için, işçi ve kullanıcı güvenliğini sağlamak adına tüm malzemeler ve girdiler zararlı kimyasallardan arınmış olmalı, tek tip malzemelerden oluşmalı veya demontaj için tasarlanmış olmalıdır. Ancak en iyi geri dönüşüm teknolojileri bile yüksek enerji kullanımına ve kimyasallara dayandığından, modanın ekolojik ayak izini küçültmenin en etkili yollarından biri küresel üretim ve tüketim hacimlerinde radikal kesintiler yapılması ve kıyafet ömürlerinin uzatılmasıdır.

İleri dönüşüm

İleri dönüşüm, atılan malzemelerin veya ürünlerin asıl girdiden daha değerli eşyalara dönüştürüldüğü bir geri dönüşüm biçimidir. Örnek olarak; dış giyim endüstrisinin deri, polyester veya neopren paçavraları gibi müşteri öncesi atık malzemelerinden çanta ve başka aksesuarlar yapmayı veya kaliteli eski kıyafetleri yeni eşyalara dönüştürerek kullanmayı sayabiliriz. İleri dönüşüm etkili bilgi akışı ile müşteri öncesi ve müşteri sonrası kaliteli atık malzemelerin kullanılabilirliğine dayanır. Düşünceli tasarım, kamusal farkındalık ve yeniden kullanılmış malzemelerin kabulü de ileri dönüşüm pratiklerinin uygulanabilir kılan gerekli ön koşullardır.

Kapalı döngü geri dönüşümü

Kapalı döngü geri dönüşümü; bir ürünün üretiminde kullanılan her malzemenin ve bileşenin “eskiyi getir” kampanyaları ve geri dönüşüm koleksiyonlarıyla yeni ürünlerde kullanılmak (döngüsünü kapatmak) üzere ıslah edildiği döngüsel bir üretim yaklaşımıdır. Kapalı döngü geri dönüşümü, döngüsel ekonominin ayrılmaz bir parçasıdır; sonsuz geri dönüşüm döngüleri sağlayabilmek için geri dönüşüm süreciyle ıslah edilen malzemelerin asıl girdiyle eş kalitede olması bu sürecin ana ön koşuludur. Kapalı döngü geri dönüşümün moda endüstrisinde hâlâ gelişmekte olmasının nedenlerinden biri de budur. Örneğin, pet şişeden tekstile geri dönüşümün aksine, tekstilden tekstile geri dönüşümde birçok teknolojik engel mevcut ve hesaplamalara göre günümüzde kıyafetlerin üretiminde kullanılan tüm işlenmemiş malzemelerin yalnızca yüzde 1’i yeni elbise üretimiyle geri dönüştürülüyor. Bazı markalar yeni kıyafetler üretmek için müşteri sonrası atık malzemeleri belirli bir oranda kullanıyor ve bu konuda gelişebilmek adına çalışmalar yürütüyor. Ancak hiçbir moda şirketi henüz döngüyü yüzde 100 kapatmış değil (en azından yazının yazıldığı Ocak 2020 tarihinde). Kapalı döngü geri dönüşümü gibi döngüsel sistemler ancak moda endüstrisinde küresel üretim ve tüketim oranlarında kökten kesintilerle birlikte gerçekleştiğinde kendisinden beklenilen çevresel faydaları sağlayabilir.

Kıyafet ömrünün uzatılması

Kıyafet ömrünün uzatılması bakım, onarım, değişiklikler, yeniden kullanım ve paylaşım vasıtasıyla kıyafetleri daha uzun süre giymek ve kullanışlı ömürlerini uzatmak anlamına geliyor. Bir yandan küresel kıyafet üretimi ve tüketimini azaltırken diğer yandan kıyafetlerin etkin ömürlerini uzatmak artık moda endüstrisinin çevresel etkisini kırmanın en etkili yollarından biri kabul ediliyor. Örneğin; yakın bir dönemde gerçekleştirilen MISTRA Future Fashion araştırma projesi kapsamında (2011-2019) yapılan beş giysinin yaşam döngüsü değerlendirmesi (life-cycle assessment, LCA) kıyafetleri üç kat daha uzun süre kullanmanın karbon ayak izini yüzde 65, su kullanımını ise yüzde 66 azalttığını gösterdi.

Kiralama

Kiralama; moda ürünlerinin bireysel mülkiyetinden ziyade paylaşılmasını temel alan, gelişmekte olan bir iş modelidir. Modanın çevresel ve sosyal etkilerine dair kamusal farkındalığın artmasıyla birlikte, diğer sektörleri çoktan alt üst eden ortak mülkiyet girişimleri ve paylaşım ekonomisi modada da ün kazanıyor. Kiralama; az kullanılmış eşyaların kullanım oranını artırırken, zamanından önce atılıp çöp sahasına gönderilmesini potansiyel anlamda geciktiriyor. Bu yönüyle kiralama, döngüsel ekonominin ana ilkelerinden biri olan, ürünlerin ve malzemelerin mümkün olduğunca uzun süre kullanımda kalmasını sağlamak amacıyla da örtüşüyor. Moda kiralama uygulaması; takım elbise ve kostümler gibi daha geleneksel özel giysileri, tasarım parçalarını veya hamilelik ya da çocuk giysileri gibi belirli zaman aralıklarında kullanılan özel kıyafetleri kapsayan geniş bir imkân yelpazesi sunuyor. Moda kiralama hizmeti çevrimiçi ve çevrimdışı bire bir paylaşım girişimlerini, mevcut şirketlerin özel moda kiralama hizmetleri ve lüks sokak markalarının yakın zamanda ortaya çıkan kiralama seçeneklerini barındırıyor. Kiralama ekonomisi kıyafetlerin ömrünü uzatmaya önemli bir katkıda bulunsa da kıyafetlerin aşırı üretim ve aşırı tüketimini azaltmadaki etkisi henüz doğrulanmış değil. Tek satın alınan ürünlere kıyasla kiralanan eşyaların daha çok paketleme, yıkama ve dağıtım döngüsüne ihtiyaç duyduğu göz önünde bulundurulduğunda ek çevresel etkilerin de değerlendirmeye dâhil edilmesi gerekir. Araştırmalar kiralama gibi yeni iş modellerinin kullanıcı tarafından benimsenmesinde önemli kültürel ve coğrafi farklılıklara da işaret ediyor.

Onarılabilirlik

Onarılabilirlik; moda eşyalarının kolaylıkla onarılıp kullanılması potansiyeline işaret eder ve daha uzun süre kullanılmasını sağlar. Bu, düğme gibi değiştirilebilir bileşenler kullanarak ya da gözle görülür/görülmez onarım için ekstra malzeme parçası sunarak yapılabilir. Başka bir alternatif olarak, bir ürünün işlevini ve estetiğini korumaya yardımcı olabilecek profesyonel onarım hizmetlerine rahat ulaşım da onarılabilirlik sağlar. Tasarım ve ürün geliştirmeye uygulandığında onarılabilirlik tasarımı gelecek kullanımı dikkatle göz önünde bulundurur ve eşyanın estetik cazibesinden ödün vermeden gelecek onarımları “benimseyebileceği” bir tasarım üretmenin yaratıcı yollarını bulur. Onarılabilirlik tasarımı ve onarım becerilerinde yeniden eğitim; kıyafetlerin ömrünü uzatmak ve modayla etkileşim kurup ondan keyif almanın daha sürdürülebilir yollarına geçmek için gereken öncelikli adımlardan sayılıyor.

Paylaşım

Paylaşım; moda sektöründe kıyafetlerin kiralanması veya takas edilmesi ile üyelik modelleri gibi çevrimiçi ve çevrimdışı seçenekleri kapsayan, gelişmekte olan bir hizmet iş modeli. Paylaşım yeni eşyalar satın almaya eş bir yenilik ve heyecan deneyimi sunarken yeniden kullanım vasıtasıyla kıyafetlerin ömrünün uzatılmasına da katkıda bulunuyor. Paylaşım modelleri, iklim kriziyle ilişkili ivedi risklere dair farkındalığı değer temelli tüketim tercihlerine yansıyan Y ve Z jenerasyonları arasında giderek daha da ün kazanıyor.

Sıfır atık tasarımı

Sıfır atık bir giysinin tüm kumaş atığını ortadan kaldıran moda tasarımı yaklaşımıdır. Sıfır atık ürünleri geleneksel stillere göre daha az kaynağa ihtiyaç duyar ve üretim sırasında ortalama yüzde 15 kumaş atığını yakalamayı hedefler. Sıfır atık moda tasarımı kalıp, estetik ve maliyet gibi kriterleri göz önünde bulundururken tek bir elbisenin kalıp parçalarını tasarlamak için kumaşın enini alan olarak kullanır. Çağdaş sıfır atık tasarımının öncüleri arasında yaratıcı araştırmacılar ve tasarımcılar arasında Holly McQuillan, Timo Rissanen ve Zandra Rhodes’u sayabiliriz.

Sürdürülebilir moda tasarımı

Sürdürülebilir moda tasarımı; ekolojik, ekonomik, kültürel ve sosyal refahı dengeleyen bir dizi tasarım ilkesine ve pratiğine dayanan yeni bir çalışma alanıdır. Moda tasarımı becerileri, kabiliyetleri ve zihniyetleri dünyanın dört bir yanındaki üniversitelerde ve dışında eğitilip geliştiriliyor. Moda tasarımı eğitimi ve modadaki yeni akımlar arasındaki doğrudan bağlantı yaygın kabul görüyor. İklim krizi ve artan sosyal krizler bağlamında ise günümüzde öğrencilerin, öğretmenlerin, araştırmacıların ve moda müfredatını değiştirmek isteyenlerin liderliğinde, moda eğitiminde yeni bir akım görüyoruz. Centre for Sustainable Fashion at University of the Arts London bu gelişmekte olan disiplini dünyanın farklı yerlerinden araştırmacıların ve eğitimcilerin dâhil olduğu bir ağ aracılığıyla şekillendirmek ve geliştirmek için 2008’de kuruldu.

Yaşam döngüsü değerlendirmesi (LCA)

Yaşam döngüsü analizi olarak da bilinen yaşam döngüsü değerlendirmesi (life-cycle assessment, LCA) ham madde, üretim, dağıtım, perakende ve kullanımdan atık ve yaşam sonuna dek ürün ömrünün tüm evreleriyle alakalı çevresel etkileri değerlendirmede kullanılan karşılaştırmalı bir metodolojidir. Yaşam döngüsü değerlendirmesi (LCA), kıyafet yaşam döngüsünün hangi evrelerinin en önemli çevresel etkiyi yarattığını belirlemek için çok sayıda araştırma ve endüstri girişimine de kapı açan, giderek büyüyen bir çalışma alanıdır. Bu amaca yönelik birçok değerlendirme aracı geliştirildi; European Clothing Action Plan’ın Footprint Tool’u ya da Sustainable Apparel Coalition’ın (SAC) Higg Endeksi bunlara iki örnek. Yine de, kuramsal kanıtların ve modellemedeki ilerlemelerin birikimine rağmen, kıyafetin gerçek etkisini ölçmenin önünde birden fazla engel bulunuyor. Şirketlerin karşılaştırılabilir ve doğrulanabilir veriye erişimi zorlaştıran (örneğin; pamuğun etkisi nerede ve nasıl yetiştirildiğine bağlı) şeffaflık ve gizlilik politikaları bu engellerden yalnızca biri. Diğer zorluklarsa malzeme ve üretim kategorileri arasındaki farklılıklar ve değişen tüketim alışkanlıkları. Bilhassa kullanım evresindeki etkiyi tahmin etmek oldukça zor zira kullanıcı davranışı yalnızca tek bir coğrafi alanda aileler arasında değil, aynı ailenin farklı üyeleri arasında bile değişkenlik gösteriyor. Buna rağmen, bir yandan küresel kıyafet üretimi ve tüketimini azaltırken diğer yandan kıyafetlerin etkin ömürlerini uzatmak artık endüstrinin çevresel etkisini kırmanın en etkili yollarından biri kabul ediliyor.

Yeniden ticaret

Yeniden ticaret ya da yeniden satış, şirketlerin ve bireylerin daha önceden satın alınmış moda ürünlerini sevk, bire bir ve çevrimiçi platformlar ile alıp satabildiği ikinci el pazar yerini barındıran, gelişmekte olan bir alandır. İkinci el piyasası geleneksel anlamda vintage ve bağış dükkanlarında, müzayede evlerinde ve gayri resmî kermesler veya pazarlarda sürdürülürken, yeniden ticaret genellikle daha seçici, “derlenmiş” veya lüks bir yaklaşıma işaret eder. Yeniden ticaret kullanıcılara istemedikleri eşyaları satabilme imkanını sunarak ürünlerin yeni mülkiyet ile daha uzun süre kullanımda kalmasını sağlar. Yeniden ticaret modellerinin yakın dönemde yayılması çevrimiçi platformların ve lojistiğin profesyonel hâle gelmesini sağlayan birden fazla inovasyonun yanı sıra lüks piyasaya uygun fiyatla erişimin cazibesinin kamu algısında yarattığı değişimle mümkün oldu. Yeniden ticaretin farz edilen faydası, endüstride işlenmemiş malzemelere bağlılığı ve yeni ürünlere duyulan ihtiyacı azaltmaktır. Ancak yeniden ticaret modelleri ile yeni eşyaların azalan tüketimi arasındaki korelasyon hâlâ ispatlanmış değil.

Yeniden satış

Bkz. Yeniden ticaret.

Diğer başlıkları keşfedin: 

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #001: Değerler ve Düşünce Yapıları 

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #002: Moda Endüstrisi

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #004: Malzeme

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #005: Tekstil ve Giysi Üretim Süreçleri

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #006: Kullanım ve Yaşam Sonu 

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #007: Sertifikalar

Conde Nast Sürdürülebilir Moda Sözlüğü #008: Politika & İnisiyatifler ve Destek Kuruluşları & Araçlar

Tüm referans ve kaynak bağlantıları incelemek için Conde Nast The Sustainable Fashion Glossary web sitesini ziyaret edin: https://www.condenast.com/glossary/key-elements-of-fashion-and-sustainability 

Sürdürülebilir Moda Sözlüğü; Condé Nast ile Centre for Sustainable Fashion, London College of Fashion, UAL ortaklığıyla hazırlanmıştır. Sözlük, Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Kamu Lisansı’na sahiptir. Bu Sözlük’ü farklı dillere çevirme hakkı da dahil olmak üzere ek izinler verilebilir. Daha fazla bilgi için bizimle irtibata geçebilirsiniz.