2023 Trend Rehberi: Sürdürülebilirlik

NİL ERTÜRK, LOKAL HAREKET’İN KURUCU ORTAĞI

2022'ye dair: Pandeminin ardından normale dönüşümüzün ilk yılını yaşadık ve zor bir dönemde kazandığımız farkındalıkları uygulamaya dökme konusunda pek çok fırsat elde ettik. Benim altını önemle çizmek istediğim tek konu, sürdürülebilirliği bir trend olarak değil hayatımızı idame ettirme şekli olarak kabul etmeye başlamamız olur. Yıl boyunca hızlı moda markalarına yaptırımların artması, yeşil aklama çabalarına karşı yasaların çıkartılması, tüketicilerin markalara sorumluluk almaları konusunda baskı yapması gibi olumlu süreçler yaşandı. Ancak sadece tüketmek için tüketimin pazarlanması durumu ne yazık ki çok değişmedi. Tüketicileri bilinçlendirme adına pek çok kaynağın yaratılması, bu yıl içindeki güzel gelişmelerden bana kalırsa.

2023 öngörüleri: Bilinçlendiğimiz sürece bireysel farklılıklarımızdan, yavaşlamanın güzelliğinden, sindirerek yaşamanın keyfinden bahsedeceğiz bol bol. Gösterişçi hareketlerin, fazla tüketimin, sürekli satın almayı pompalayan içeriklerin demode ve itici karşılanacağını düşünüyorum. Bu durumda yavaş yaşam bir trend olarak ele alınacaksa eğer, eşyalar üzerinden kazanılmaya çalışılan statü ilüzyonu da böylece anlamını yitirir diye umuyorum.

Fotoğraf: Eddie Wrey; Moda editörü: Poppy Kain

ROKSAN SARFATİ, MÀH-ROC’UN KURUCUSU VE KREATİF DİREKTÖRÜ

2022'ye dair: Pandemi süresince konuşulan sürdürülebilirlik hedeflerinin geri planda kaldığını, özellikle hızlı moda dünyasının verdiği sözleri biraz unutmaya başladığını görerek ve bir geri dönüşe tanık olarak geçirdik. Ucuz tüketiciliğe, yüksek kârlara, düşük ücretlere, kitlesel yeşil aklamaya (greenwashing), sürekli yeni koleksiyonların karşımıza çıktığı bir yıldı. Sürdürülebilirlik ucuz moda anlayışlı üreticiler için bir trend konusu olmaya devam etti.

Ancak trend olmanın önüne geçecek güzel haberler de aldık. Dünya için büyük yasaların yürürlüğe girdiği bir yıl geçirdik. Örneğin; FABRIC ACT (Kumaş Yasası) adı verilen bir yasa çıktı. Hem şirketleri tedarik zinciri ücretlerinden sorumlu tutan hem de yerli üretime yatırımları teşvik eden güçlü hükümler içeren yasa tasarısı, 186 resmi destekçiye sahip oldu. Haziran ayında, Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasası (UFLPA) Amerika Birleşik Devletleri’nde yürürlüğe girdi. Uygur kökenli işçilerin haksız istihdamla üretim yapmasına engel olunması moda dünyası için oldukça önemli bir gelişme oldu. Biz ise Remake Our World elçisi olarak içinde bulunduğumuz organizasyonda önümüzdeki yıl benzer güvenceler vermek üzere olan diğer şirketlerden haber aldık. Sözlerini eyleme dökmelerini bekliyoruz.

2023 öngörüleri: Yeşil yıkama/aklama kargaşası bence iyiye işaret. Sürdürülebilir moda hareketinin gelişmesine ve farkındalığın artmasına bir adım olabilir. Hem tüketicilerin hem de uzmanların daha iyi, daha standartlaştırılmış veriler istediği birçok yerde haber konusu oldu. Markaların söz verdikleri iddialar etrafında değil, daha fazla hükümet gözetimi ve ürünlerin daha kapsamlı ve incelikli yaşam döngüsü değerlendirmeleri gibi sözde değil özde cevaplar vereceği bir yıl bizi bekliyor.

Ayrıca modanın geleceğinin döngüsel ve karbon ayak izini azaltacağına dair çok sayıda işaret var. Şirketler tüm tedarik zinciri emisyonları dâhil olmak üzere tam karbon ayak izlerini azaltan raporları daha fazla yayınlıyor. Gezegeni 1,5°C’lik ısınmanın altında tutmayı amaçlayan Paris Anlaşması’na uygun olarak karbon emisyonlarını azaltmak için hem kısa hem de uzun vadeli bilime dayalı hedefler belirliyor.

Markalarının stratejilerini ve pazarlama fikirlerini, kullandıkları malzemelerden çok gerçek raporlar yayınladığı bir şekle dönüştüreceğini düşünüyorum. Bu yıl daha fazla rakamla ve farkındalık yaratacak sunumlarla karşılaşabiliriz.

Bir başka trend olan ikinci el dünyasının büyüyeceği ve buna dair satış yapılacak kanalların artacağı bir yıl bizi bekliyor. İkinci el, stoklarda kalan ürünlerin popülerleşmesi devam edecek gibi gözüküyor. Yıllar önce karşımıza çıkan giysilerin tekrar gündeme gelip yeni bir pazarlama stratejisiyle döndüğünü gördük, bunun daha da artacağını düşünüyorum.

ESRA YAZICILAR, HİP + HAPPEN ORTAK KURUCUSU

2022'ye dair: Öncelikle dünyada uzun süredir gündemde olan sürdürülebilirlik kavramının, geride bıraktığımız yıl itibariyle ülkemizde de farkındalığı oldukça arttı. Hem tekstil hem de farklı sektörlerdeki büyük markalarında sürdürülebilirlik adına adımlar atması ve projeler geliştirmesi ile bu konudaki bilinçlenme oldukça yükseldi. Artık sadece genç jenerasyonun değil, ileri yaş gruplarının da bu konuda bilinçlendiğini; etiket okuyarak, alınan ürünün kalitesinin ve doğaya, çevreye saygılı üretim yapan markaların tercih edildiği daha seçici ve bilinçli bir kitlenin giderek arttığını büyük bir mutlulukla gözlemliyoruz.

2023 öngörüleri: Pandemi ve sonrasında yaşanan olaylar ışığında 2023’te artık herkesin daha akıllı alışverişe yöneleceğini düşünüyorum. Özellikle ikinci el ürün alışverişinin ve keza ürün, aksesuar kiralama platformlarının popülerleşeceğini göreceğiz. Ülkemizde de bu alanda çok güzel platformlar kuruldu ve yenileri de kurulmaya devam ediyor, ikinci el algısı iyi yönde değişiyor. Ayrıca sürdürülebilirlik adına geri dönüşümlü, sürdürülebilir kumaşlar ve materyallerle üretim haricinde, ileri dönüşüm kavramının da popülerleştiğini gözlemleyeceğiz. Halihazırda olan ve artık kullanılmayan ürünün bambaşka bir şekilde değiştirilerek, dönüştürülerek değerlendirilmesi doğamız ve çevremiz için yapabileceğimiz en güzel şey. Böyle basit yöntemlerle, tonlarca tekstil atığından ve geri dönüşü mümkün olmayan çevre tahribatından kurtulmamız mümkün. 2023’ün, doğanın yükünü azalttığımız, daha temiz bir çevre ve daha yaşanabilir bir dünya adına çok daha güzel gelişmelerin ve değişimlerin yaşanacağı yepyeni bir yıl olmasını diliyorum.