Marifetli Bitkilerle Daha Mutlu Olmak Mümkün mü?

Fotoğraf: Getty Images Turkey

Sonsuz bilgi akışının ortasında da olsam, beslenmeye, daha doğrusu popüler diyetlere karşı duruşum yıllar içinde pek değişmedi. Vücudumun nasıl tepki vereceğini bilmediğim gündelik maceralara atılmaktansa (selam ve güle güle kömür detoksu!) yağ kitlemi azaltmak veya bağırsak floramı güçlendirmek gibi kendime daha sağlam ve klasik hedefler belirleyip, uzun vadeli ve güvenilir programlar seçtim. Ancak geçtiğimiz aylarda Moon Juice’tan edindiğim Brain Dust, Spirit Dust gibi adaptojenleri, yani vücutta ve ruh halinde dengeli bir etki yarattığı düşünülen besin takviyelerini hayatıma soktuğumdan beri yeni bir farkındalığa eriştim: Canımı sıkan dış etkenleri hayatımdan çıkarmak çok kolay olmayabilir, fakat ruh halimi olumlu yönde etkileyebilecek yiyecekleri rutinime eklemek pek de zor sayılmaz.

Harvard Üniversitesi’nde beslenme uzmanı Eva Selhub, biz uyurken bile çalışan beynimizi bir arabaya benzetiyor ve aynı iyi bir arabanın kaliteli bir benzine ihtiyaç duyması gibi, beynimizin de kaliteli besinlere ihtiyaç duymasının stresi minimuma indirmede çok önemli bir yere sahip olduğunun altını çiziyor. “İşlenmiş gıdalar veya şeker içeren besinler beyin için çok zararlı. Vücuttaki insülin dengesini bozmakla kalmayıp, enflamasyona ve antioksidan yetersizliğine yol açıyorlar. Sayısız araştırma, işlenmiş şeker içeren diyetlerin beynin işleyişi ve ruh hali ile yakın ilişkide olduğunu ve depresyonu tetikleyebildiklerini işaret ediyor.” Bu durumun açıklaması ise şaşırtıcı derecede basit. Mutluluk hormonu olarak bildiğimiz serotoninin neredeyse yüzde 95’i sindirim sistemimizde üretiliyor. Kısacası tükettiğimiz besinlerin modumuzla çok yakından ilgisi var ve bununla ilgili bir şeyler yapmak oldukça kolay.

Mutlu besinler, mutsuz besinler

Araştırmalar, insanların normalin üzerinde yemek yeme nedeninin çoğu zaman kızgınlık, yorgunluk, depresyon, yalnızlık, güvensizlik, kıskançlık gibi duygular olduğunu ve bunun sonrasında gelen pişmanlık duygusunun mutsuz bir kısır döngüye yol açacağını gösteriyor. Diyetisyen ve beslenme uzmanı Dilara Koçak, bunun tam tersinin de mümkün olduğuna dikkat çekiyor; yani stresimiz beslenme yolu ile azalabilir. Koçak, yoğurt, kefir, lahana turşusu gibi probiyotik besinleri, D vitamini zengini somon gibi yağlı balıkları, magnezyum içeren avokadoyu, bademi ve bitter çikolatayı ruh halimizi düzenleyebilen besinler arasında sayıyor. Bu besinlerden birkaçını bir araya getiren ve 1 muz, 1 su bardağı kefir veya probiyotik içecek, 1 tatlı kaşığı kakao ve 15 bademden oluşan mutlu smoothie tarifi, stres altında hissettiğiniz dönemlerde beslenme programınıza eklemek için ideal. Peki bizi mutlu edebilen besinlerin yanında, hissiyatımızı olumsuz etkileyenler de var mı? “Kesinlikle!” diyor Koçak. “Bazı besinler siz hiç fark etmeden enerjinizi düşürebilir ve bu da günlük stres durumunuzu etkileyebilir.” Koçak, fazla tüketildiğinde (veya söz konusu şeker olduğunda yalnızca tüketildiğinde, nitekim şekeri bırakmak için sebeplerimiz oldukça fazla) enerjimizi tüketen besinler arasında beyaz pirinç ve beyaz ekmek gibi işlenmiş tahılları, şeker ve şeker ilave edilmiş yiyecekleri, kahveyi, alkolü ve yüksek yağ ve düşük lif içeren kızartmaları sıralıyor.