Modayı Kışkırtan Tasarımcı: Calvin Klein

“Hayatta istediğim her şeyi gerçekleştirdim.“ Bu cümle her ne kadar fazla iddialı gibi görünse de, Amerikan rüyasını bir denim pantolona sığdırmayı başarmış Calvin Klein için hayatın ta kendisi. Ve diyebiliriz ki, kesinlikle bir iddia değil. 1968 yılında kurduğu Calvin Klein markasını, 34 yıl sonra 739 milyon dolara devreden Calvin Klein, nereye giderseniz gidin dünyanın her yerinde. Yaklaşık 13 yıldır moda sahnesini kulisten takip etse de Calvin Klein’ın modern saltanatının peşine düşelim. 

Ne kusursuzluk saplantısı, ne de doğru zamanda doğru yatırım öngörüsü Calvin Klein’ın başarısını açıklamak için yeterli olabilir. Tasarımcı kariyerinin başında sene 1979’da, 15 yaşındaki Broke Shields’e dar bir denim pantolon giydirip, provakatif bir dille “Benimle Calvin’imin arasına kim girebilir? Hiçbir şey!” dedirterek yarattığı sansasyona rağmen, satış rekorları kırar.  

Broke Shields'ın olay yaratan Calvin Klein kampanyası 

19 Kasım 1942’de New York’ta dünyaya gelen Calvin Klein’in estetik algısının şekillenmesindeki en büyük katkı annesine ait. Çocukluğunda, arkadaşları top oynarken, annesiyle birlikte alışverişe çıkmayı tercih eden Klein, daha o yıllarda tasarımın gücünü keşfeder. 20 yaşında, New York’taki Fashion Institute of Technology’den mezun olduktan sonra, Janye Centre ile evlenip, haftada sadece 75 dolara çizim yapmaya başlar. Amerika’nın kendine özgü tasarım dili henüz gelişmediğinden, o yıllaran Avrupa modasından esinlenerek ilerleyen Klein, bu durumdan yararlanarak Calvin Klein markası altında özgün çizimlerini özgür tasarımlara dönüştürür. 26 yaşında biriktirdiği 2.000 doları, çocukluk arkadaşı Barry Schwartz’ın 10.000 dolarlık bütçesiyle birleştirince, efsanevi Calvin Klein markasının temellerini atmakta gecikmemiş. Her keşfedilişin, anlatılacak bir hikayesi var. Calvin Klein’ın ilk büyük satışı, ceket almak için meşhur Bonwit Teller’da kazara yanlış mağazaya giren bir müşterinin Klein’ın trençkot tasarımlarına hayran kalıp 55.000 dolarlık bir alışveriş yapmasıyla gerçekleşir. 

1992 yılında Calvin Klein kadrosuna dahil olan Kate Moss'un ilk CK kampanyalarından

1973 yılında, tasarladığı ceketler ve spor giyim koleksiyonuyla ikonik The Calvin Klein Look’un temellerini atan vizyoner, dinamik silüetleri, renkli tasarımları ve minimalist lüksüyle, Paris couture sanatı ile büyülenen Amerikalı kadınların kalbini çalmaya başarır. Erkekler arasında vücut geliştirmenin popüler olduğu o dönemde, Calvin Klein’ın spor ve çabasız çizimleri kısa sürede erkeklerin de dikkatini çeker. Gün geçtikçe Amerika’nın ilgisini kazanan Klein’in, 1973, 1974 ve 1975 yılında prestijli Coty Award ile ödüllendirilmesi, çok geçmeden dünyayı kasıp kavuracak Calvin Klein fırtınasının başarı fısıltısı olarak kabul edilebilir.

1982’de tepki çekmesine rağmen yok sattıran Calvin Klein'ın iç çamaşırı kampanyası

Calvin Klein’in başarısı gittikçe devleşirken, özel hayatındaki sakin sular yerini şiddetli dalgalara bırakır. Kendi tabiriyle, hayatında “vahşi ve çılgın“ bir dönemi başlatan tasarımcı evliliğini noktalar ve zamanın efsane gece kulübü Studio 59’un, sıradışı akımına teslim olur. 1978’e, 11 yaşındaki kızının kaçırılmasına kadar devam eden bu dönem, kızının başına gelen travmatik olaylarla sonlanır. Bütün enerjisini Calvin Klein markasına aktaran tasarımcı, 1979’da Broke Shields’li denim kampanyasından sonra dünyanın her yerine bir kale inşa etmeye başlar. Feministlerin prokovatif  ve seksist söylemlerine açtığı savaşlar, toplumun fırlattığı eleştiri okları Calvin Klein’in yükselişinin önüne geçmeyi başaramaz. 1982’de erkek iç çamaşırları için hazırlanan kampanyada yer alan yarı çıplak erkek modellerin tepki çekmesine rağmen, iç çamaşırı stokları tükenir. 1 yıl sonra denim lisansını alan Klein, jean imparatorluğunu ilan etmesiyle, bir haftada 200.000 denim pantolon satarak bir rekora imza atar.

FBI tarafından soruşturma açılan o kampanya

80’lerin ortasında model Kelly Rector ile gerçekleştirdiği ikinci evliliği ile Klein kendisini daha önce deneyimlediği “vahşi ve çılgın“ hayata yeniden bırakır. Yine de üretmekten vazgeçmeyen modanın kışkırtıcı yeteneği, tasarım listesine güneş gözlüğü ve saat de ekleyerek, özel hayatıyla alakalı çıkan haberlere yükselişiyle ve ürettikleriyle cevap vermeyi tercih eder.

FBI tarafından soruşturma açılan o kampanya 

Moda dünyasının provokatif ve kışkırtıcı reklam dilinin mimarı diyebileceğimiz Klein, 1995’de sansasyon ölçüsünü kampanyasında 15 yaşındaki ergenlik çağındaki çocuklara yer vererek kimilerine göre biraz yükseltir. Pornografik bulunan görseller yüzünden, çocuk istismarı gerekçesiyle FBI tarafından soruşturma bile açılan Calvin Klein, mahkemenin "pornografik değildir" kararından sonra, olay yaratan her kampanyasıyla olduğu gibi bir başarısıyla daha konuşulur. Kate Moss’u kadrosuna dahil ederek, 90’lara damga vuran pazarlama ustası, aslında sansasyonel hayatıyla belirli bir kesmi değil, dahi ve özgür vizyonuyla yıllardır modayı kışkırtmıştır.

Calvin Klein Sonbahar/Kış 2015 Kampanyası

2003 yılında, direktörlük yetkilerinin tamamını Francisco Costa’ya devreden Calvin Klein, farklı bir vizyona, yeni bir soluğa rağmen isyankar ve asi ruhunu asla kaybetmedi. Toplumun dürtülerine ve arzularına hitap eden o kışkırtıcı dil, markanın anadili. Calvin Klein, moda sahnesinden inse de, markasıyla bütünleşen şehvet ve ihtiras duygusu ondan sonra da devam etti ve hala etmekte. Çünkü baştan çıkarmak markanın doğasında var. Sonbahar/Kış 2015 kampanyasında, Calvin Klein’ın bir seksi mesajlaşma türü olan “sexting” akımına nasıl dahil olduğunu hatırlayın. Bir zamanlar Calvin Klein’ın seksapel dilini eleştirenler, şimdilerde kadını, erkeği, heteroseksüeli, eşcinseli, özetle herkesi özgürleştiren Calvin Klein’ın seks ve cinsiyet konusundaki liberalleşme hareketini ayakta alkışlıyor. Modeller, ilham perileri, koleksiyonlar ve sezonlar değişse de, Calvin Klein'ın ihtiras oyununda kurallar 1968 yılında inşa edildiği gibi asla değişmedi, değişmiyor.