Warhol'un Gözünden Basquiat ile İkonik Arkadaşlığı

Warhol on Basquiat. The Iconic Relationship Told in Andy Warhol’s Words and Pictures

Taschen yayınlarının heyecanla beklenen yeni kitabı Warhol on Basquiat:The Iconic Relationship Told in Andy Warhol’s Words and Pictures, Jean-Michel Basquiat ve Andy Warhol'un çok konuşulan arkadaşlığına, bundan önce hiç görülmemiş yüzlerce fotoğraf ve Warhol’un kendi kelimeleriyle ışık tutuyor. Jean-Michel Basquiat Estate ve Andy Warhol Foundation’in iş birliğiyle hazırlanan kitap, modern sanat efsanelerinin kelimeler ötesine geçmiş arkadaşlığının görsel günlüğünü sergiliyor. Kitabın editörü Michael Dayton Hermann’ın deyimiyle Warhol on Basquiat, modern sanatın en parlak yıldızlarının hayatlarına “röntgenci bir bakış” sunuyor. 35mm kamerasının ikonik kadrajından, yaklaşık 400 fotoğraf ve 130,000 negatifle 5 yıllık arkadaşlığını ölümsüzleştiren Andy Warhol’un devasa arşivi yalnızca Basquiat ile duygusal olarak yoğun, kompleks ve zaman zaman türbülanslı ilişkisine ışık tutmuyor, Madonna, Keith Haring, Grace Jones gibi sayısız ikonun başrolde olduğu 80’li yılların efsane New York sanat sahnesinin belgeselini de teşhir ediyor. Sanat dünyasında çığır açan iki efsanenin çok konuşulan ilişkisinin en gerçek anlarına beraber keşfe çıkalım.

Fotoğraf: The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc.

Başlangıç: İlk Buluşma

1982 senesinde resmi olarak tanıştırılan Jean Michel Basquiat ve Andy Warhol’un ilk tanışıklığı birkaç yıl öncesine dayanıyor; genç sanatçı Basquiat, Andy onu bir sanatçı olarak tanımadan önce, Warhol Soho’da bir restoranda yemek yerken ona sanatçı arkadaşı Jennifer Stein ile yaptığı kartpostalları satıyor ve kahramanıyla ilk kez tanışıyor. İkilinin karşılıklı tanışıklığı ise 1982 yılının sonbaharında gerçekleşti; sanat simsarı Bruno Bischofberger tarafından resmi olarak tanıştırılan Warhol ve Basquiat’nın sanat birlikteliği de o gün başlıyor. Warhol’u meşhur Fabrika'sında ziyaret eden Basquiat,  randevunun sonunda Warhol’un kamerasına ilk kez poz veriyor. Sanat dünyasının enfant terrible’i Fabrika’yı terk ettikten iki saat sonra elinde ıslak bir tabloyla geri dönüyor; Warhol ile ilk polaroidini kendi makinesi olan boyalarıyla ölümsüzleştiren Basquiat’nın Dos Cabezas tablosunun hikayesi de bu ikonik arkadaşlığın başlangıcının ilk kanıtı. 

Fotoğraf: The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc

Kelimelerin Ötesinde Bir Arkadaşlık

80’lerde başlayan sıra dışı ve epey popüler bir dostluk, sanat dünyasının kült ikilisi; Jean-Michel Basquiat ve Andy Warhol. 1982 yılında tanışan ikilinin dostlukları Warhol’un 1987 yılındaki ölümüne dek sürdü. Warhol’un ölümünden sonra gittikçe yalnızlaşan ve eroin bağımlığı kontrolden çıkan Jean-Michel Basquiat da kısa süre sonra yüksek doz nedeniyle 27 yaşında hayatını kaybetti. Basquiat’yı sanat hayatının başından beri destekleyen Warhol’un genç sanatçıya yaklaşımıysa oldukça eleştirildi. Birçok kişi Andy Warhol’un Basquiat’nın gençliği ve yeteneğinden faydalandığını ifade ediyordu, ama Basquiat için Andy ile dostluğu çok kıymetliydi. Basquiat için Andy, tanışmadan önce yalnızca hayran olduğu bir ikondu, tanıştıktan sonra genç sanatçı Andy’i hayatındaki eksik baba figürü olarak görmeye başladı, ilişkileri zaman zaman arkadaşlıktan baba-oğul çizgisine kaydı. Sanat dehalarının 5 yılı aşan dostluklarının güzel, kötü, tuhaf, kısacası en gerçek anlarını, otobiyografik bir şekilde belgeleyen Warhol on Basquiat, çok eleştirilen bu arkadaşlığın bir işbirliği ya da ortaklıktan fazlası olduğunu şüphesiz ki gözler önüne seriyor. 

Fotoğraf: The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc

Warhol’ün İkonik Kadrajından Basquiat

Pop art kralı Andy Warhol öncü fikirleriyle sanatta yeni bir çağ açmakla kalmadı, fütürist tavrıyla kültür endüstrisinin geleceğini de ön gördü. Warhol’un ölçüsüz fotoğraf çekme alışkanlığı ve kendi ve arkadaşlarının yaşamlarına belgeselci yaklaşımı sizce de günümüz Instagram dünyasını akla getirmiyor mu? Andy Warhol’un Günlükleri 80’li yıllarda, bizim şimdi yaptığımıza benzer  bir görsel arşiv hazırlamış olsa da, aslında içerik olarak günümüz Instagram'ından çok farklı. Kitabın editörü Hermann’ın Guardian’a yaptığı açıklamalar Warhol’un filtresiz Instagram dünyasının günümüz sosyal medya denkleminin tam tersi olduğunun altını çiziyor; “Fotoğrafların dürüstlüğü şok edici ve çarpıcı. Bugün sosyal medyada hepimiz hayatlarımızı online paylaşıyoruz, ama bunu oldukça yönetici bir şekilde yapıyoruz, bir imaj yansıtıyoruz… Ama bu fotoğraflar acımasız bir şekilde dürüst."

Fotoğraf: The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc

Warhol’un dünyasında hiçbir şey banal değildi, Brillo kutuları ve Campbell çorbaları gibi onu hayattaki gündelik şeyler cezbediyordu, işte tam böyle Basquiat’nın hayatını fotoğrafladı; Basquiat tıraş olurken, Basquiat ağırlık kaldırırken, Basquiat manikür yaptırırken, Basquiat giyinirken, Basquiat yatakta uzanırken.... Bu anların gerçekliğine bakacak olursak; 1983’te bir günlük nota bakmamız yeterli; “Jean-Michel geldi ve bunalımda olduğunu ve kendini öldürmek istediğini söyledi ve ben de güldüm ve dört gündür uyumadığı için böyle hissettiğini söyledim”. Warhol’un fotoğraf günlükleri; bir mite dönüşmüş bu iki sanat kahramanının en insancıl yönlerini, dostluklarının en samimi anlarını ve hayatlarının gerçek yüzlerini keşfetme şansı sunuyor.

Fotoğraf: The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts, Inc

Manikür fotoğrafının altına “Jean Michel ve ben Yanna’nın yerine gittik ve tırnaklarımızı yaptırdık. Ve biliyorsun ki, benimkiler onunkilerden daha iyi oldu. İkimiz Vogue için iyi bir hikaye olabiliriz” notunu düşen Warhol’un bir kehaneti daha gerçekleşti!

"Warhol on Basquiat: The Iconic Relationship Told in Andy Warhol’s Words and Pictures" kitabını Taschen yayınları tarafından Haziran ayıının ilk günlerinde yayınlandı. Sipariş ve daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.