Haftalık E-Bülten
Moda dünyasında neler oluyor? Yeni fikirler, öne çıkan koleksiyonlar, en vogue trendler, ünlülerden güzelllik sırları ve en popüler partilerden haberdar olmak için haftalık e-bültenimize kaydolun.
Vücutta su tutulumuna neden olarak ödem yapan yiyecekleri ve bu durumu önlemek için neler yapabileceğinizi derledik.
Vücudun su tutması yılın her döneminde görülebilir; ancak özellikle yaz aylarında şişkin ve ağır bacaklar daha sık yaşanır ve oldukça rahatsız edicidir. Neyse ki, bu durumu hafifletmek –hatta tamamen önlemek– için atabileceğiniz bazı etkili adımlar var. Bunlardan biri de su tutulmasına yol açan bazı yiyeceklerden uzak durmaktır.
Sıcak havalarda dokularda aşırı sıvı biriktiğinde özellikle ayaklar, ayak bilekleri ve bacaklarda şişlik oluşabilir. Bu duruma tıpta ödem denir. Dr. Asimah Hanif, “Ödem, vücut dokularında sıvı birikmesi sonucu oluşan şişliği tanımlayan bir terimdir” diyerek açıklıyor. En sık bacaklarda görülse de; eller, kollar, yüz ve hatta akciğerler gibi başka bölgeleri de etkileyebilir.
Su tutulması bazı ilaçlar ya da kalp ve böbrek hastalıkları gibi sağlık sorunlarından kaynaklanabileceği gibi, dolaşım bozukluğu veya hareketsizlik gibi daha basit nedenlerden de gelişebilir. Hanif, “Özellikle sıcak havalarda uzun süre oturmak ya da ayakta kalmak bile bacaklarda şişliğe yol açabilir” diye ekliyor.
Kadınlar bu duruma karşı daha hassas olabilir. Dr. Terry Dubrow, “Pek çok kadın için hafif ödem, aylık hormonal dalgalanmaların ya da seyahat kaynaklı sıvı tutulmasının bir parçasıdır” diyor ve ekliyor: “Vücudunuzun su tuttuğuna dair bir sinyal gibidir; genellikle bir şeylerin dengesi bozulduğunda ortaya çıkar.”
Yüksek sodyum ve şeker içeren bazı besinler, vücutta sıvı birikimine ve damarlarda durgunluğa yol açarak bacaklarda şişlik ve rahatsızlık yaratabilir. Bu tür şikayetlere yatkınsanız, özellikle yaz aylarında bu yiyeceklerden uzak durmanız faydalı olabilir.
Dr. Hanif, “Beslenme tarzınız, vücudun sıvı tutma eğiliminde büyük rol oynar” diyor. “En büyük etken ise tuz. Cips, konserve çorba, hazır yemekler ve paket servisler gibi tuzlu gıdalar, vücudun suyu tutmasına neden olarak şişkinliği artırır.”
Tuzlu olduğu fark edilmeyen bazı yiyecekler bile su tutulmasına neden olabilir. Örneğin; pastırma, sosis, jambon gibi şarküteri ürünleri veya turşu ve soya sosu gibi tuzlu soslar buna örnek.
Şeker ve alkol de etkili olabilir. “Fazla şeker tüketimi vücutta iltihaba neden olabilir ve bu da sıvı tutulmasını tetikleyebilir. Alkol ise böbrek ve karaciğer işlevini etkileyerek vücudun su dengesini bozar” diye açıklıyor Hanif.
-Konserve ton balığı: İçerdiği koruyucu tuz nedeniyle sodyum oranı yüksektir.
-Domates: Su oranı yüksek olsa da histamin içerdiğinden damar geçirgenliğini artırarak su tutulmasını destekleyebilir. Salatalık gibi idrar söktürücülerle birlikte tüketildiğinde etkisi dengelenebilir.
-Füme somon: Yüksek sodyum içerdiği için ödem riskini artırır.
-Krakerler: Hafif bir atıştırmalık gibi görünse de, işlenmiş oldukları için sodyum ve rafine karbonhidrat bakımından yüksektir. Bu da insülin artışına ve iltihaba neden olabilir.
-Eskitilmiş peynirler (parmesan, cheddar vb.): Eskidikçe tuz oranı artar, bu da vücutta su tutulmasına katkıda bulunur.
Bazı gıdalar ise tam tersi etki yaratarak şişkinliği azaltabilir. Dr. Dubrow, özellikle hormonal dalgalanmalara bağlı ödemlerde magnezyum açısından zengin yiyeceklerin (badem, bitter çikolata gibi) yardımcı olduğunu belirtiyor.
Dr. Hanif de potasyum içeren besinlerin önemini vurguluyor: “Muz, avokado, ıspanak ve tatlı patates gibi yiyecekler sodyumun dengelenmesini sağlar ve fazla sıvının atılmasına yardımcı olur.” Salatalık, kereviz ve karpuz gibi doğal idrar söktürücüler de benzer şekilde etkilidir.
Ayrıca yeşil yapraklı sebzeler ve tam tahıllar dolaşımı destekleyerek iltihabı azaltır. Orman meyveleri ve kirazlar gibi antioksidan bakımından zengin meyveler de özellikle dolaşım bozukluğuna bağlı şişkinliklerde fayda sağlayabilir. Zencefil, sarımsak ve soğan da hem kan akışını destekler hem de vücuttaki iltihabı azaltır.
İlginç gelebilir ama bol su içmek, ödemin en doğal çözümlerinden biridir. Hanif, “Şişkinlik yaşadığınızda daha az su içmek gerektiği düşünülse de aslında bol su tüketmek böbreklerin daha verimli çalışmasına yardımcı olur ve vücudun sıvı tutmasını önler” diyor.
Dr. Dubrow ise yeşil çay ve limonlu su gibi içeceklerin hafif bir detoks etkisi yaratarak dolaşımı destekleyebileceğini ekliyor.
Beslenmenin yanı sıra bazı yaşam tarzı değişiklikleri de ödemi önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabilir. Listenin başında ise hareket etmek geliyor. Hanif, “Aktif kalmak çok önemli” diyor. “Yürüyüş gibi basit hareketler bile bacaklardaki sıvının atılmasına yardımcı olur. Uzun süre oturuyorsanız, bacaklarınızı yüksekte tutmak dolaşımı destekler.”
Son olarak, her ödemin masum olmadığını hatırlatmakta fayda var. Hanif, “Eğer ani kilo artışı yaşıyor ya da geçmeyen şişlikler fark ediyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmalısınız” diyerek uyarıyor.