Pranayama: Yaşamı Yöneten Gizli Güç

Fotoğraf: Vogue Images @ Hindistan

Son zamanların en popüler terimlerden biri olan pranayama ifadesiyle sanırım herkes mutlaka bir kere karşılaşmıştır. Geleneksel Çin tıbbında Çi olarak geçen bu şifalı enerji akışı; yoga derslerinde, aydınlanma yolunda bize ışık tutan kitaplarda, ayurvedik beslenme uygulamalarında, nefes egzersizlerinde ve daha birçok yerde sihirli bir kutu gibi bize göz kırpıyor.  Sanskrit dilinde yer alan bu sözcüğün açılımına yakından baktığımızda; “Prana”nın yaşam enerjisi anlamına geldiğini, “yama” kökünün ise bu gücü yönetmeyi ifade ettiğini görüyoruz.

Bugün geleneksel ve modern yöntemleri benimseyen psikologlar, ruh sağlığımızın ve iyi hissetme halimizin; pranamızın yani diğer bir değişle içsel yaşam enerji kaynağımızın idaresiyle yüzde yüz doğru orantılı olduğunun altını çizmekte. O halde şimdi seçim sırası sizde, ince bir zekayla çalışarak, içsel gücünüzün kısaca prananızın kontrolünü elinize almaya var mısınız?

Farkında olalım veya olmayalım, aldığımız ve verdiğimiz her nefeste prana enerjisi ile ilişki kurarız; sabah uyandığımızda selamladığımız gün ışığından, yediklerimize, içtiğimiz suya ve gün içinde iletişimde olduğumuz kişilere kadar her şey ama her şey pranayla ilişkilidir. Belki de çoğu zaman bilinçsizce gerçekleşen bu enerji alış – verişi; aslında yaşamımızı yöneten görünmez kaynağı oluşturur.

Öte yandan her birimiz; evrensel enerjinin güçlü bir tezahürü olan nefeslerimiz vasıtasıyla, prananın bedenimizde hareket ettiğine ve serbestçe aktığına tanıklık ederiz. Örneğin gün içinde kendinizi stres altında veya endişeli hissettiğiniz anlarda yeterli prana alıp almadığınızı düşünebilirsiniz; bu durumlarda dikkatinizi nefes alış- verişinize getirmeyi denemek size en somut ip uçlarından birini sunar.  Bazen de bu değerli yaşam kaynağını ekran karşında veya uzun süre içinde kaldığınız kapalı alanlarda tükettiğinizi fark edebilirsiniz. Bedenleriyle daha yakından iletişim kuranlarımızın çok iyi bildiği gibi; ormanda koşu yaparken içinize doldurduğunuz bu görünmez enerji size güç ve canlılık verirken; ekran karşısında hareketsiz geçirdiğiniz saatlerde pranik bütçenizi tüketir ve kendinizi yorgun ve bitkin hissedersiniz.   

Eski çağlardan günümüze aktarılan yoga yazıtlarında; birçok hastalığın semptomunun arkasında yatan sebebin vücutta düşük seviyelerdeki prana akışına bağlı olduğu söylenir. Sağlığımız için bu denli önemli olan prana akışının kontrolünü ele almak için, öncelikle kendinize şu soruları sorabilirsiniz:

- Her nefes alışımda akciğerlerimin tamamının havayla dolduğunu hissediyor muyum?

- Öğünlerimde bedenim için enerji veren besinleri seçmeye özen gösteriyor muyum?  Gün içinde yeterince açık havada vakit geçiriyor muyum?

- Duygusal anlamda etrafımdaki kişilerin enerjimi aşağı çekmesine izin veriyor muyum?

- Kimi zaman benim yakın çevremden böyle taleplerim oluyor mu? 

Pranayama ve nefes teknikleri hakkında farkındalığınız ve pratiğiniz artmaya başladıkça, vücut fonksiyonlarınızın pozitif yönde geliştiğine ve yaşam enerjinizin bütünsel anlamda arttığına tanıklık edecekseniz. 

Gündelik hayatta stresle başa çıkmak, zihninizi sakinleştirerek; yaşam enerjinizi yükseltmek için derin ve oldukça etkili nefes pratiklerinden biri okyanus nefesidir. Okyanus nefesine yönelik aşamalar ise oldukça basit ve uygulanabilir;

Sağ elinizi bir cam olarak hayal ederek, yüzünüzün önüne doğru tutmayı deneyin. Şimdi burundan derin bir nefes alın ve verirken, bu camda nefesinizle buğu bırakmak istediğinizi düşünün. Nefes verişiniz esnasında boğazınızın sanki daralıyormuşçasına hareket ettiğini ve tıpkı bir okyanusun derinliğinden gelen o tanıdık sesi çıkarttığını hissedeceksiniz. Nefes verişinize yerleştirdiğiniz bu pratiği nefes alışınıza da yansıtarak derinleşmeyi deneyin ve rahat hissettiğiniz müddetçe 3 ile 5 dakika boyunca sürdürün. Ve zihnin sakinleşmesine tanıklık edin…

Dünyaca ünlü ruhani öğretmen ve yazarlardan Eckhart Tolle; Var Olmanın Gücü kitabında, yaşamımıza nefesle davet ettiğimiz pranik şifaya şu cümle ile ışık tutuyor: Nefesinizin farkında olmak, sizi şu anda kalmaya zorlar; bu da içsel değişimin anahtarıdır.  Şimdi bu anahtarı elinize alarak; nefesinizin ve yaşam enerjinizin her yudumunun tadına vardığınız bir hayata var mısınız?