Haftalık E-Bülten
Moda dünyasında neler oluyor? Yeni fikirler, öne çıkan koleksiyonlar, en vogue trendler, ünlülerden güzelllik sırları ve en popüler partilerden haberdar olmak için haftalık e-bültenimize kaydolun.
Kilo verememenizin suçlusu olarak gösterilen bu metabolizma nedir? Kabullenip bir köşeye çekilmeli mi yoksa inatla üstüne mi gitmeli? Gelin, isterseniz bu sorunun yanıtını birlikte arayalım.
Fotoğraf: Getty Images Turkey
Kilo vermeye karar verdiniz, diyete başladınız ve bir süre sonra kilo vermeniz durdu mu? Bir şey yemediğiniz halde tartıda bir fark göremiyor, hatta “Su içsem yarıyor?” mu diyorsunuz? İnternette çok popüler olan ve hatta en yakın arkadaşınızın uygulayıp başarılı sonuçlar elde ettiği bir diyeti uyguladınız ama verim alamadınız mı? Ekmekle aranızdaki seviyeli ilişkiyi kestiniz ama kilo veremiyor musunuz? Ve sonunda kararınızı verip, “Benim metabolizmam yavaş” mı dediniz?
Belki de doğru düşündünüz. Peki, kilo verememenizin suçlusu olarak gösterilen bu metabolizma nedir? Metabolizmanın yavaş olması ne anlama gelir? Kabullenip bir köşeye çekilmeli mi yoksa inatla üstüne mi gitmeli? Gelin, isterseniz bu sorunun yanıtını birlikte arayalım…
Metabolizma; "Organları normal şekilde çalışır durumda tutmak, hücreleri onarmak ve yiyecekleri sindirmek gibi canlı kalmanızı sağlamak için vücudunuzun içinde durmadan devam eden tüm kimyasal süreçler" şeklinde tanımlanmaktadır. Tabii, vücuttaki tüm bu kimyasal işlemler için enerji gerekir. Bu işlemlerin gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan enerjiye de “bazal metabolizma hızı” adı verilmektedir.
Kişinin bazal metabolizma hızı; yaşına, kilosuna ve yaşam tarzına bağlı olarak değişir ve günlük enerji ihtiyacının ortalama %40-70’lik kısmını oluşturur. Metabolizmanın yavaş olması, daha düşük bazal metabolizma hızı ile tanımlanır.
Zayıflamak, basit bir matematik gerektirir aslında. Kilo vermek istiyorsanız; yaktığınız enerjinin aldığınız enerjiden daha fazla olmasına dikkat edin. Aldığınız günlük enerji miktarını beslenme programıy ve harcadığınız enerji miktarını da bazal metabolizma ve egzersizle yönetmeniz olasılıklar dahilinde. Kilolarla başınız dertteyse ve kilo veremediğiniz için suçlu olarak metabolizmanızı gösteriyorsanız, bunları da aklınızda tutmalısınız!
Fotoğraf: Getty Images Turkey
Kişiye özel olarak hazırlanmış bir diyet programıyla, haftada ortalama 0.5-2 kilo kaybedebilirsiniz. Peki, kilo verme kapasitenizi maksimum seviyede tutmak için ne yapmalısınız? İşte cevabı!
İnternette gezinirken “1 haftada 5 kilo”, “3 günde 3 kilo”, “1 ayda 10 kilo” verdirmeyi hedefleyen diyet listeleri ile mutlaka karşılaşmışsınızdır. Hatta, bu diyetleri uyguladığını ve sonuç aldığını söyleyenleri de duyarsınız. Peki ya sonrası? Muhtemelen bir haftada verilen o 5 kilo, bir sonraki hafta alanın 5 kilo ile geri dönecektir. Sonrası mı? İçinden çıkılamayan kısır bir döngü...
Günlük alınan kalori miktarını kısıtlayıcı ve sürdürülebilir olmayan bir diyet, metabolizmanıza yapabileceğiniz en büyük kötülüklerden biri. Kısıtlı bir sürede hızlı kilo verdirmeyi vaat eden bu diyetler, günümüzde fazlasıyla popüler olsa da; bu durum tamamen düşük kalori alımından kaynaklanır ve büyük çoğunlukla kalıcı sonuçlar vermez.
Metabolizmanız; ona ihtiyacı olandan daha düşük bir kalori verdiğinizde kendisini korumaya alır. Şok diyetlerle ilgili çoğu çalışma, günlük alınan kalori miktarını 1200 kalorinin altında tutan diyetlerin metabolizma üzerinde olumsuz etkileri olduğunu gösteriyor. Bu diyetlerin çok sık tekrarlanması da, metabolizmada dengesizliklerin ortaya çıkmasına ve sürekli kilo alıp verilmesine neden oluyor.
Tüm bunların bir de psikolojik sonuçları olacağı unutulmamalı tabii. Sürekli kilo verip fazlasıyla geri almak, haliyle kişinin psikolojisinde de ciddi sorunlara yol açabiliyor.
İyi bir uyku kalitesi, metabolizmanın en iyi dostlarından biri. Metabolizmanın yavaşlamasını engellemek için düzenli ve kaliteli bir uyku şart. Her gün aynı saatlerde yatağa girmek ve uyku süresini 5-8 saat arasında tutmak, metabolizmanızın daha hızlı çalışmasını sağlayacaktır. Bununla birlikte, gece 23:00 ile 04:00 saatleri arasında uyuyor olmanız da vücudunuzun dinlenmesi ve metabolizmanızın hızlanması açısından oldukça önemli.
Sabahları güne su içerek başlamak, organlarınız ve hücreleriniz için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri. Bir de buna ek olarak gün içerisinde yeterli miktarda su içerseniz, organlarınız ve hücreleriniz de gün içerisinde daha aktif olarak çalışacaktır. Günlük içmeniz gereken su miktarını merak ediyorsanız, bir kilogram başına 35 ml su üzerinden hesaplayabilirsiniz.
Modern yaşamın en büyük getirilerinden biri, yoğun ve aktif bir çalışma temposu. Bu da, gün içerisinde öğünleri atlamaya ve kötü beslenmeye neden oluyor. Metabolizma hızınızın yavaşlamasını engellemek istiyorsanız, gün içerisine sağlıklı ara öğünler ekleyebilirsiniz. Yine ana öğünler de oldukça önemli. Her gün mutlaka 3 ana öğün tüketmeye özen gösterirseniz, metabolizmanızı da canlı tutmuş olursunuz.
Metabolizmanızı canlı tutmak için beslenme programınıza dahil etmeniz gereken bazı besinler var. Yağ yakıcı yoğurt, lif kaynağı yulaf, bol bol vitamin içeren ananas ve kivi gibi meyveler, badem, fındık ve ceviz gibi kuruyemişler, yeşil çay gibi bitki çayları, kakao ve kahve, metabolizmanızı ateşleyecek besinlerden bazıları.
Güçlü bir bağışıklık sistemi, güçlü bir metabolizma anlamına geliyor. Bu nedenle, bağırsak florasını mutlaka korumalısınız. Bu noktada da probiyotikler ve prebiyotikler devreye giriyor. Tükettiğiniz besinlerden kalan toksik maddelerden temizlenmek için probiyotik ve prebiyotikleri mutlaka beslenme programınıza dahil etmelisiniz. Bunlar, yağ yakımını kolaylaştırmak ve metabolizmayı hızlandırmak için en güçlü silahlardan biri.
Stres, her şeyde olduğu gibi metabolizma hızında da olumsuz etkiler yaratabilir. Belirli bir miktara kadar stres vücudun korunması için faydalıyken, kronik hale gelen stres vücudun kendini korumaya almasına ve metabolizmanın yavaşlamasına neden olabilir. Yapmanız gereken, stresli anlarda bunu azaltacak şeyler bulmanız. Yoga yapmak, yürüyüş yapmak, dinlendirici müzikler dinlemek ya da kahve içmek stres anında stresinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.
Sağlıklı bir beden ve aktif bir metabolizma için egzersiz yapmanız gerektiğini biliyorsunuz. Egzersizin yanı sıra, aktif bir yaşam sürmek de oldukça önemli. Gün içerisinde merdiven çıkmak, gideceğiniz yere yürümek, araba yerine toplu taşıma araçlarını kullanmak ve ofiste çalışırken saat başı ayağa kalıp birkaç tur atmak bile metabolizmanızı hızlandırmak ve aktif bir yaşam sürmek için etkili olacaktır.
Tüm bunları yaparak metabolizmayı ateşlemenin ve bir türlü kurtulamadığınız o fazla kiloları vermenin elinizde olduğunu da unutmayın!