Moda Dünyasında NFT Akımı Hakkında Merak Edilenler

TERESA MANZO / #Makingstrides

Son günlerde belki de en çok duyduğumuz şeylerden biri NFT. İlk olarak ne anlama geldiğiyle başlayalım, daha sonra sanat dünyasındaki gelişmeleri incelemeye devam edeceğiz. İngilizce açılımı “non-funible token” olan NFT, internet üzerinden satılan dijital eserlerin sertifikalandırılması anlamına geliyor. Yani dijital ortamda sergilenen eserlerin varlığını ve mülkiyetini temsil ediyor diyebiliriz.

Küçük bir örnekle açıklayalım. Eskiden sanat galerileri ya da açık artırmalar aracılığıyla bir tabloyu ya da bir heykeli satın alırken fiziksel varlığına para veriyorduk. Ancak dijital ortamdaki sahipliği temsil eden NFT’ler sayesinde artık fiziksel varlık söz konusu olmasa da eserler alınabiliyor ve sahiplikler tescillenebiliyor. NFT’ler de Bitcoin ve diğer kripto para birimleri gibi, blockchain (blok zinciri) teknolojisini kullanıyor, kripto para birimleri kullanılarak satın alınabiliyor.

Ürünler – aklınıza gelen her şey olabilir- NFT haline getirerek satışa çıkarıyorsunuz. Her bir ürünün özel bir dijital kodu oluyor ve bu dijital kod bir anlamda söz konusu ürünün sertifikası kabul ediliyor.

İkonik bir tweet, çok paylaşılan bir video ya da dijital sanat eserlerinden, fotoğrafa kadar pek çok şey NFT olarak satışa sunulabiliyor. Örneğin, NBA Top Shot uygulaması aracılığıyla satılan Lebron James’in smaç video NFT’si 77 bin dolara satılırken; Twitter CEO’su Jack Dorsey’in tweet’i 2.9 milyon dolara alıcısını buldu. Elon Musk da bu trende ayak uyduranlardan biriydi. Musk, bir GIF ile paylaştığı tweet’ini NFT olarak açık artırmaya çıkardı. Türkiye’den de NFT trendine katılanların sayısı gün geçtikçe artıyor. Sanatçı Tarık Tolunay’ın ‘Fractal İstanbul-Pandemi’  adlı eseri, Türkiye’nin NFT’ye çevrilerek satılan ilk eseri oldu.

“Ne yani evimde otururken attığım bir tweet NFT ile satış rekorları kırabilir mi?” sorusunun aklınıza geldiğinizi biliyoruz. Şansınız yaver giderse neden olmasın, ancak NTF tam olarak bu demek değil. Bazı insanlar bunun gerçekten dijital bir sanat koleksiyonculuğu olacağına inanıyor.

Peki satma ve alma işlemleri nasıl gerçekleşiyor?

Herhangi bir dijital üretim, NFT olarak satın alınabilir. Ancak, özellikle yeni başlayan biriyseniz, alışveriş yaparken göz önünde bulundurması gereken önemli birkaç nokta var. Hangi pazardan satın alacağınıza, onu saklamak için ne tür bir dijital cüzdan gerektiğine ve satışı tamamlamak için ne tür bir kripto para birimine ihtiyacınız olduğuna karar vermek gibi…

NFT satmak için de birkaç adım gerekiyor. Farklı platformlar üzerinden satış yapılabildiği için her platformun kendine has bazı özellikleri ve talimatları olduğunu bilmek gerekiyor. İçeriğinizi esasen bir platforma yükledikten sonra, onu bir NFT'ye dönüştürmek için talimatları uygulayacaksınız. Daha sonra ürününüz hakkında bilgiler paylaşmak, ürünü açıklamak ve önerilen fiyatlandırma gibi adımları takip etmeniz gerekecek. Çok zor görünmese de alışveriş yaparken iyi bir araştırma yapmanın ve güvenilir kaynaklar seçmenin önemli olduğunu bir kere daha hatırlatalım.

Moda dünyası da bu oyuna karşı boş değil!

Neredeyse her gün NFT rekor satışlarıyla ilgili bir başka yeni haber gündeme geliyor. Elbette moda dünyası da bu yeni trende karşı koyamadı. Vogue Business, birçok sektör kaynağından aldığı bilgilerle, bir dizi lüks moda evinin NFT'leri piyasaya sürmeye yakın olduğunu doğruladı.

Sydney merkezli moda koleksiyon platformu Neuno’nun, şu anda NFT’leri piyasaya sürmek için beş lüks moda eviyle çalışmaya başladığı açıklandı. Gucci’nin geçtiğimiz günlerde satışa sunduğu dijital sneakerlar da moda evinin NFT’ye girişinin habercisi olduğu şeklinde yorumlanmıştı. Gelen son verilere göre İtalyan moda devi her an bir NFT müjdesiyle sektöre hareketlilik katabilir. Öte yandan lüks saat markası Jacob & Co., sosyal kanallarında NFT platformu ArtGrails ile işbirliği içinde yaklaşan NFT müzayedesini tanıtıyor ve onu ilk NFT lüks saat lansmanı olarak adlandırdı. 

İnternetten telefonunuza bir resim indirmek, bir Picasso tablosunun reprodüksiyonunu satın almaya benziyorsa, o görüntünün NFT'sine sahip olmak, orijinal Picasso'ya sahip olmak gibidir. Bu “ayrıcalığın” özellikle lüks moda markaları için bir stratejiye dönüşmesi çok da uzak gelmiyor.

The Moments in Time Collective Arşivi

Markalar ve yaratıcı ekipler NFT'nin olumlu yanlarının yanı sıra riskleri üzerine düşünmeye devam ederken, moda dünyasından isimlerse çoktan işbirliklerini açıklamaya başladı bile. Son olarak Kate Moss üç farklı videosunu NFT olarak satışa çıkardığını açıklayarak oyuna dahil olduğunu duyurdu. Moss “NFT'ler benim için ilginç, çünkü doğrudan katılabileceğim ve imajımın kontrolünü elimde tutabileceğim yeni bir sanat ortamı," şeklindeki açıklamasıyla da bu dünyaya giriş nedenlerini açıklamış oldu.

NFT trendi sanat ve moda dünyasını nasıl etkileyecek, kalıcılığı olacak mı sorularının cevabını tam kestiremiyoruz ancak bir süre daha satış rekorları kıran NFT haberlerini duyacağımıza eminiz. Moda dünyasındaki ünlü oyunculardan hangileri bu rüzgâra kapılacak merakla bekliyoruz.