#Vogue2021Trends: Sanat Dünyası

Fotoğraf: Michal Pudelka, Vogue Çekoslavakya, Mart 2020

Yeni medya sanatı, merkezdışı sanat insiyatifleri, çevrimiçi müzayedeler, disiplinlerarası işbirlikleri gibi 2021 yılında sanat dünyasına damgasını vuracak akımlar mercek altında.

Kamusal alanda gizemli müdahaleler: 2020’nin son çeyreğinde dünyanın farklı yerlerinde bir anda ortaya çıkan monolit ve heykeller, tam merak konusu olmuşken aniden yok oldular. Önce ABD’nin Utah eyaletinde, ardından Romanya kırsalında, sonra da Bavyera’da gizemli şekilde belirip kaybolan monolit ve heykellerin kimler tarafından yerleştirildiği ve yerinden kaldırıldığı henüz bilinmiyor. Bu yıl evinizin bahçesinde ansızın 3-4 metre uzunluğunda bir monolit belirirse şaşırmayın.

Yeni medya sanatı: Teknoloji ile kavramsal sanatın yakın ilişkisinden doğan yeni medya sanatının birçok dalı, son dönemde dünyada olduğu gibi, ülkemizde de popülerliğini artırıyor. Amber Platform’un çabalarıyla daha geniş kitlelerce tanınan bu sanatın son yıllarda parlayan ismi ise Refik Anadol. Önümüzdeki dönemde daha çok yapay zekâ, daha çok 3d, daha çok dijital sanat ve daha çok sibernetik organizma göreceğiz.

Merkezdışı sanat insiyatifleri: Ülkemizde İstanbul’da, dünyada da büyük şehirlerde konumlanan sanatsal üretim, merkezden merkezdışına doğru kaydıkça, merkezdışının nüfuzu artıyor. Çanakkale, Mardin ve Sinop bienallerinin yanı sıra, özellikle İzmir’den Darağaç ve Monitor gibi oluşumlar; Ankara’dan Referanskolektif ve Diyarbakır’dan Merkezkaç ve A4 Açık Sanat Alanı gibi insiyatifler güncel sanatta farklı ifade biçimlerine imkân tanırken, çoksesliliğe daha fazla alan açıyor.

Sokak sanatı: Sanat dünyasının en çok etki uyandıran ve etki bırakan isimlerinden Banksy, mütemadiyen gündemde. Son dönemde Bristol’de bir evin fasadında beliren Covid-19 temalı ‘Achoo’ murali ve kendi eser satışının geliriyle Amsterdam’da pandemi nedeniyle işten çıkarılacak müze çalışanlarının finanse etmesiyle toplumsal etkilerini sürdürüyor. Banksy’nin açtığı yolda, sokak sanatçıları nüfuz alanlarını genişletme imkânı bulacaklar.

Online satış: Türkiye’de ve dünyada yerleşik ve genç sanatçıların işlerinin yer aldığı online satış siteleri kapsamlarını ve erişimlerini genişlettiler. Sotheby’s ve Christie’s gibi mega-müzayedelerdeki rekor fiyatlı sanat eserleri de, alternatif platformlar tarafından sunulan ulaşılabilir sanatın geniş spektrumlu örnekleri de sanalda var olmaya devam edecek. Fiziki biraradalığı zaruri kılan duyusal gözlem ve algı, yerini dijital imkanlara bıraktıkça sanat izleyicisinin ve koleksiyonerlerin alışkanlıkları değişecek. Ülkemizde Contemporary Istanbul ve Kolekta gibi yalnızca sanat eseri odaklı internet sitelerinin yanı sıra, Shopigo örneğinde olduğu gibi alışveriş siteleri de eser satışı trendine dahil olacak. 

Disiplinlerarası işbirlikleri: Her ne kadar ‘disiplinlerarasılık’ yeni bir kavram olmasa da, sanat kurumlarında farklı disiplinlerin pratikte işlediğini görmek çok sık rastlanan bir durum değildi. Teknik, malzeme bilgisi ve el becerisi gerektiren alanların, fikir odaklı çağdaş sanatla birlikteliği ile önümüzdeki dönemde daha çok karşılaşacağız. 2020’de İstanbul Modern’de gelenekle günceli buluşturan Misafirler: Sanatçılar ve Zanaatkarlar sergisi buna en yakın örneklerden biri. 

Online fuarlar/müzayedeler/sergiler: Pandemi döneminin sanat dünyasının çevrimiçi özelliklerine olumlu etkilerini, gerçekleşen online programlar üzerinden takip ettik. Böylece sanatseverlerin güncel sanat olaylarına katılım arzusu, telefon aplikasyonlarının da dahil olduğu çeşitli dijital mecralar üzerinden kısmen yatışmış oldu. Önümüzdeki dönemde müzelerin, galerilerin ve müzayede evlerinin sanal reflekslerini öteye taşıyarak farklı teknolojiler kullanacağı ve rekabetin artacağı kesin.