“Opening Shift” ile Sabah Rutininizi Verimli Kılmanın Yolları

Uzun yaşam, verimlilik ya da wellness dünyasından gelişmeleri takip ediyorsanız, Stanford’lı nörobilimci ve podcast içerik üreticisi Andrew Huberman ya da Amerikalı eski girişimci-yeni uzun yaşam meraklısı Bryan Johnson gibilerinin sabah rutinlerine ne kadar önem verdiğini duymuşsunuzdur. Perdelerin arkasından hoş bir salonun içine yumuşakça süzülen sabah ışıkları, ışıl ışıl bir mutfak tezgahının üzerinde zarif bir fincan, dumanı tüten taze demlenmiş kahve, cetvelle ölçülmüşçesine düzgün toplanmış bir yatak, aromaterapi mumlarından yayılan ferahlatıcı kokular, rahatlatıcı bir banyo rutini, titizce düzenlenmiş bir gardıroptan seçilen günün outfit’i, fonda indie ezgiler... Tanıdık geldi mi? Bunlar şu sıralar TikTok’ta sık sık karşımıza çıkan #openingshift (Türkçesi açılış vardiyası) içeriklerinde örneklerini bolca gördüğümüz; görselliğiyle estetik algısını, ASMR etkisiyle kulağı okşayan anlardan bazıları. Görünüşe bakılırsa TikTok alemi de uzun yaşam ve verimlilik tutkunlarından nasibini almış. Tabii yeni trendin ne kadar bilinçli olduğu ya da arkasında verimlilik kaygısı olup olmadığı tartışılır. #Openingshift videolarını TikTok’un basit gündelik anları sinematikleştirmesine verip geçebilir ya da trendden ilhamla sabahlarınızı, dolayısıyla gününüzü daha verimli kılabilirsiniz.

“Opening Shift” Nedir?

Her şey kafe-restoran işletmecilerinin, kitabevi çalışanlarının, butik sahiplerinin kısacası her sabah dükkan açan kişilerin açılış vardiyalarını sosyal medyada sergilemeleriyle başladı. Openingshift hashtag’li ilk videolarda kahve makinelerinin temizlenişi, erzakların raflara özenle yerleştirilmesi, bembeyaz örtülerin masalara serilmesi gibi işletmelerin sabah rutinine ait işler görüyorduk. Video içeriklerdeki üslup bir süre sonra influencer’lar arasında yayıldı ve sabahları evde yapılan basit işlerin fonda sakin bir müzikle romantikleştirilerek TikTok’ta sergilenmesi bir trend haline geldi. Beş milyon takipçili, wellnes içerik üreticisi TikToker Alexa Field’ın sabah beşte uyanıp cilt bakım rutiniyle başlayan, ardından sporla devam eden #openingshift videosu 330 binden fazla beğenildi örneğin.

Yükselişteki TikTok trendinden iki farklı şekilde olumlu etkilenmeniz mümkün aslında. İlki şöyle: ASMR videolarının izleyenleri rahatlattığı kanıtlanmış bir şey, ancak bu duyusal hazzın ötesinde, bir de dopamin salgılamaya yardım ettiği düşünülüyor #openingshift videolarının. Evet, sosyal medyada vakit geçirmenin, saatlerce kaydırmanın −pek de sağlıklı olmayan bir şekilde− dopamin salgısını artırdığı biliniyordu. Açılış vardiyası videolarındaki istisna, izleyende karşısındaki adına bir başarı, bir görev tamamlama hissi uyandırması ve bu yolla verimliliği artırması. İçeriklerdeki işlerin yatak toplamak, günün outfit’ini hazırlamak, evcil hayvanına mama vermek gibi basit işler olmasıysa koşuşturma kültürü, toksik verimlilik gibi eğilimlerin eleştirildiği çağda izleyenin yüreğine biraz su serpiyor. Sakin bir sabah, basitçe üstesinden gelinen işler, güne hazırlanmış tertemiz bir beden ve derli toplu bir ev görüntüsü “Bunu ben de yapabilirim” dedirtiyor ister istemez.

Trend videoların ikinci faydası tam da bu noktada devreye giriyor: İlham alıyor, belki de karmaşa içinde geçen sabahlarınızı biraz olsun influencer’ların #openingshift videolarındaki dingin ve verimli sabahlara benzetmek istiyorsunuz. TikToker olmayabilirsiniz, ancak videolardan günü daha verimli kılmak için birkaç tüyo almak hepimiz için serbest. Influencer’ların üretkenliğini koltukta bitkin bir ifade ve suçluluk hissiyle izlemek yerine küçük adımlarla kendi açılış vardiyanızı tasarlayabilirsiniz.

Fotoğraf: Alamy

Hedef Belirleyin

Kimileri için sabahlar bir aromatik mum eşliğinde gazete ve dergilere göz atarak, sakince geçirilen saatler, kimileri için kaotik bir koşturma hali demek. Açılış vardiyanız bir özbakım fırsatı mı yoksa sizi güne hazırlayan bir alışkanlıklar kombinasyonu mu, öncelikle buna karar verin. Her sabah çıkmadan farklı işler yaptığınız bir tempoda yaşıyor olabilirsiniz elbette. Yine de hepimizin yapılacaklar listesinde değişmez birtakım görevler var: Evcil hayvanınızı beslemek, evi havalandırmak, yatağınızı toplamak, öğle yemeğinizi paketlemek mesela... Smarter: 10 Lessons for a More Productive and Less-Stressed Life’ın yazarı Emily Austen Vogue UK’e verdiği röportajda, verimlilik hedefi peşinde başta biraz tökezlediğinden bahsediyor. “Başta deneme yanılma yöntemiyle ilerledim. Önce sabahlarımı mahveden her şeyi yazdım; sosyal medyada vakit geçirmek, ne giyeceğimi bilmemek ve aceleyle hazırlanmak. Ardından güne iyi bir başlangıç yapmak için sabah rutinime dahil etmem gereken her şeyin bir listesini yaptım. Bunlar arasında saat 10.00’dan önce herhangi bir telefon görüşmesi yapmamak, eğer bir yere gideceksem güzergahımı önceki akşamdan belirlemek ve sabahın ilk saatlerinde Instagram’a bakmamak vardı. Bu sayede günüm başlamadan önce bilinçsizce kaydırmamış oluyorum.” Sosyal medyadan verimliliği artıracak tüyolar almak çok güzel, ancak fazlasıyla geç uyandığınız bir sabah, güne 05.00’te cilt bakımı ve sporla başlayan influencer’ları görüp mood’unuzu düşürmek istemezsiniz. Ayrıca belirtelim, Huberman, Maye Musk gibileri de sabahları ekranlardan uzak duranlardan. Siz ne istiyorsunuz? Sabahları daha zinde hissetmek mi, daha derli toplu bir evden çıkmak mı, kendinize zaman ayırmak mı? İsteklerinizi önceliklendirin ve listeleri oluşturmaya başlayın. Acele yok, kendinize birkaç hafta verin ve alışkanlıkları teker teker rutine dahil edin.

Öngörülü Olun

Bir sabah uyanıp kusursuz bir rutini uygulamaya başlamayı bekleyemezsiniz. #Openingshift rutinine girmeden önce hangi işlerin buna dahil olacağını ve ne kadar zaman alacağını listelemek, uyku alışkanlıklarınızı da dengeye sokabilir. Diyelim ki işe gitmeden önce spor yapmak, duş almak ve öğle yemeğinizi hazırlamak istiyorsunuz. Tüm bu işlerin ne kadar zamanınızı alacağını bilmek ve yatma saatinizi buna göre ayarlamak, sabah rutininizi karmaşadan uzaklaştıracaktır. Hem ayrıca geç saatlere kadar ayakta kalan gece kuşlarındansanız, uyku düzeniniz için de faydalı bir adım atmış olacaksınız.

Yerleşim Planı

Evde sabah rutininize yönelik değişiklikler yapmak işleri kolaylaştırabilir. Yatmadan önce telefonunuzu başka bir odada bırakmayı deneyin; böylece geceleri ekran ışığına maruz kalmayacak, sabahları ilk iş elinize telefonunuzu almayacaksınız. Alarmı kapatmak için kalkmak mecburiyetinde kalmanız da yatakta âtıl saatler geçirmemeniz adına işe yarayabilir. Viral sabah rutinlerinin mimarı Mel Robbins, “Yatakta uzanmayı bırakın. ‘Ertele’ tuşuna basmaktan vazgeçin. Yatakta gereğinden fazla kalmak size kötü hissettirmekten başka bir işe yaramayacak” diyor. Evde sabah rutininizi hızlandıracak bir düzenleme yapabilirsiniz. Cilt bakımınız için titizleniyorsanız ürünleri geceden hazırlayın; ertesi gün işe gidecekseniz giyeceklerinizi önceden hazırlayın. Sabahları elinizin altında bulundurmak istediğiniz ne varsa görünür bir yerde olsun; videolardaki estetiği de yakalarsanız motivasyon faktörünü üst seviyelere çıkarabilirsiniz. Özetle karar mekanizmasını devre dışı bırakın.

Açılış vardiyası bir alışkanlıklar oyunu aslında. The Power of Habit’n yazarı Charles Duhigg, “Kim olduğunuz ve kim olmak istediğiniz arasındaki fark, ne yaptığınızdır” diyor. Stanford’lı davranış bilimci BJ Fogg ise basit adımların önemini hatırlatıyor: “Alışkanlıklar edinmenin anahtarı basitlikten geçiyor. Küçük adımlarla başlayın. Ufak tefek alışkanlıklar edindiğinizde hedefe ulaşmanız daha olası, çünkü küçük eylemler, büyük motivasyonlar gerektirmez” diyor. Uzmanlara göre alışkanlıklar ve ritüeller yaşamdaki belirsizlik faktörünü ortadan kaldırdığı için kendimizi daha güvende hissediyor, günü daha öngörülebilir şekilde yaşıyoruz. Sabahlarınızın anlamlı olması için TikTok videolarındaki gibi görünmesine gerek yok. Videoların anksiyetenizi tetiklemesine izin vermeyin, onları sabah rutininizin adımlarını oluşturmak için birer ilham kaynağı ve motivasyon aracı olarak görmeyi deneyin.