Sanatçı Tuğçe Diri ile Hafıza Mekanları ve Güncel Sergisi Üzerine

Kültürel miras ve kent belleği üzerine çalışmaya nasıl karar verdiniz?

Sanat tarihi eğitim ve okumalarım daha çok Avrupa Resim Sanatı üzerinden başladı. Bunu Türk Sanatı, Geleneksel Sanatlar ve özellikle mimari yapılar üzerinde gelişimi takip etti. Bu bağlamda içinde bulunduğumuz kültür çok katmanlı ve zengin. Bu katmanların izlerini taşıyan her yapı ve bölge benim için birer hafıza mekanı haline gelmişti. Mekanların içine/dışına uygulanan sanatlar ise, beni tüm bu soyutlama ve akıl yürütme serüvenine çıkardı.

“Taşların Ardında; An ve Arşiv” serginizdeki eserlerde Ayasofya, AKM, Arap Camii ve Molla Zeyrek Camii gibi yapılardan referanslar var, bu yapıları neye göre belirlediniz?

Hafıza mekanları olmalarından. Tercih ettiğim her yapı, farklı kültürleri bünyesinde barındırmış, yeniden başka amaçlar için kullanılmış, iz almış ve müdahale edilmiş mimari ve tarihi açıdan önemli mekanlar.

Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Anna Laudel Istanbul'da yer alan serginiz “Taşların Ardında; An ve Arşiv”in derinlemesine bir araştırma ve okuma ürünü olduğu kendini hemen belli ediyor. Sergiye paralel okuma yapmak isteyen sanatseverler için önerileriniz olur mu?

Bu seri üzerinde uzun zamandır çalışıyorum o yüzden beni en çok etkisi altına alan ve geri dönerek tekrar baktığım kitaplara öncelik vereceğim:

- Mekanın Poetikası, Gaston Bachelard, İthaki Yayınları
- Ritimanaliz - Mekan, Zaman ve Gündelik Hayat, Henri Lefebvre, Sel Yayıncılık
- İstanbul’da Konstantinopolis’i Aramak - Bir Tarihi Miras Rehberi, Sergey A. Ivanov, Kitap Yayınevi
- İmgenin Pornografisi, Zeynep Sayın, Metis Yayınları
- Gözün Menzili: İslami Coğrafyada Bakışın Serüveni, Özlem Hemiş, Vakıfbank Kültür Yayınları

Bu liste bitmez :)

Peki çalışma pratiğinizde “desen” sizin için ne ifade ediyor?

Desen benim oyun alanım. Anlık refleksimi alabileceğim geniş bir alan: Her bir seri ve iş için, defalarca deneme yapabildiğim; malzemeyi çeşitlendirebildiğim ve içerik için en doğrusu olduğuna inandığım an’a  kadar içinde kalabildiğim akış alanım. 

Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

Biraz da eserlerinizdeki tekniği sormak istiyorum. Sergide de gördüğümüz frotaj tekniği nedir, bu tekniği tercih etme sebebiniz neydi? 

Frotaj tekniği ile oluşturduğum dokular aracılığıyla katı yapılarda ki tanıdık motiflerin geçiciliğini sorgulamaktayım. Frotaj (sürtme tekniği): dokulu bir yüzeyin üzerine kağıt gibi bir malzeme konularak, füzen ya da mum boya gibi gereçlerle üzerine sürtüp yüzeyin izini çıkarma işlemine denir. Gerçeküstücüler tarafından kullanılmış, bu sayede resim tekniği olarak tarihe geçmiştir. Frotaj tekniği üzerinden kendi desen müdahalemi ise yeniden yaratma ve silme eylemi olarak görüyorum.  Bu bağlamda mekan ve bölgelerin temsili fiziksel yapısı, hafızada bıraktığı doku ve izler, yeni bir kurgu içinde günümüze taşınıyor. 

Başka hangi tekniklerde üretim yapıyorsunuz?

Ağırlıklı olarak tuval üzerine yağlı boya, kolaj gibi tekniklerle çalışmanın yanı sıra, dikiş, dantel, nakış gibi geleneksel tekniklere de yer veriyorum. 

Üretimlerinizde nelerden besleniyorsunuz, nelerden ilham alıyorsunuz?

Genellikle okuduğum kitaplardan, takip ettiğim ve tüm insanlığı etkilediğini düşündüğüm güncel meselelerden.

Bir sanatçı olarak çalışma rutininizi de merak ediyorum, sergiden sergiye değişen bir rutin mi söz konusu yoksa tüm üretimleriniz belli bir rutin sonucu mu meydana geliyor?

Ben seriler halinde çalışan bir sanatçıyım. Seri içerisinde ki her bir iş/resim bir sonrakinin habercisi oluyor. Bu sayede düzenli bir çalışma ritmim ve rutinim var. Ve sonuca böyle varıyorum. 

Şu anda neler üzerine çalışıyorsunuz, belli olan başka sergileriniz ya da projeleriniz var mı?

Uzun zamandır üzerine çalıştığım, oldukça emek isteyen bir kumaş ve elde dikiş işi hazırlıyorum. Aynı zamanda seneye Abu Dhabi’ de sergilemeyi planladığım, 3 parçadan oluşan tuval işlerin üzerinde çalışıyorum. Bir de önümüzdeki yıl katılmayı planladığım bazı küratöryel sergiler var. 

Fotoğraf: Hadiye Cangökçe

“Taşların Ardında; An ve Arşiv” sergisini Anna Laudel Istanbul'da 30 Haziran'a kadar ziyaret edebilirsiniz.