Beden Dili

Göbek piercing’i, diş mücevherleri ve beden parçalarını tasarımlarda somutlaştıran örneklerin ivme kazanması, yükselişteki dijital deneyimlere karşı mücevherlerin fiziksel hayata dair birer hatırlatıcıya dönüştüklerini gösteriyor.  

Mücevher, hakikat-sonrası (post-truth) çağını yaşıyor: Süslemekle görevli olduğu vücutlara, şimdilerde vücut formlu mücevher tasarımları eşlik ediyor. Son örnek 2022 İlkbahar/Yaz Haute Couture haftasından… Elsa Schiaparelli’nin sürrealist mirasını heykelsi dore parçalarla ele almayı seven Daniel Roseberry bu sefer insan başı formlu bir mücevher-çanta ile çıkageldi. Anatomik mücevherlerin izi Antik Mısır’a, III. Thutmosis’in mezarında keşfedilen parmak formlu altın parçalara veya orta çağ Avrupa’sında bir ortaklığı temsilen kavuşan iki el motifinin yer aldığı “fede” yüzüklere kadar sürülebiliyor ve günümüzde farklı ideolojileri dışa vurmak için tercih edilebiliyorlar. İtalyan marka Angostura kolları ve göğüsleri dahi kaplayabilen tasarımları, Amerikalı tasarımcı Sophie Buhai, burun formlu altın broşuyla gerçeküstücü akıma çeşit katarken; Londralı Anissa Kermiche dolgun ve yuvarlak kadın vücutlarını yansıtan parçalarıyla feminist bir söylem üretiyor, Berlin merkezli Nhat-Vu Dang ise gümüşten beden figürleriyle gizli kapaklı fantezileri anlatıyor. İnsan vücudunu bazen totemleştiren bazen de ikonoklast bir tavırla sıradanlaştıran bu mücevher akımının çok yönlü yorumlarıyla daha sık karşılaşacak gibiyiz. Özellikle de deriye müdahaleyle fiziğin bir parçası hâline gelen, deyim yerindeyse mutasyona yol açan versiyonlarıyla...

Mücevherin görevi onu taşıyan vücut ve suratı daha çekici kılmakla sınırlanabilir mi? Çağlar boyunca mücevher, vücudu sadece dekore eden bir süs değil aynı zamanda onu değiştirmeye yarayan bir araç oldu ve güzellik normlarına meydan okudu. Örneğin Kızılderililerden çağdaş Hindistan’a temsil ettiği değerler kültüre göre değişen piercing, 1970’lerde baş gösteren punk akımının en belirgin sembolüne dönüştükten sonra günümüzdeki isyankar algısına kavuştu. Özellikle Vivienne Westwood’un altkültüre ait bu öğeyi moda sahnesine taşıması onun bir yerde demokratikleşmesine yaradı. Artık piercing S&M yönelim ya da metal müzik dinleyicisi olma gibi sınırlı çağrışımlardan kurtuldu, yaygınlaştı ama asi olma özelliğini yine kaybetmedi. Örneğin; güncel yapımlardan Don’t Look Up’ta canlandırdığı alternatif karakterin bastırılmış öfkesini temsilen Jennifer Lawrence burnunda bir hızma taşıyordu. Baskın güzellik anlayışına baş kaldıran moda tasarımcılarından Alessandro Michele Gucci’de ve Riccardo Tisci ise Burberry’de koleksiyon ve defilelerine sık sık burun hızmalarını dâhil ediyorlar. Covid-19 ardından maskelerin atılmasını takiben burunlar gün yüzüne çıkınca ya da yeni Batman’in kedi kadını Zoë Kravitz kırmızı halılarda hızmasıyla bolca görünür olunca, özellikle burunların piercing’lerle taçlanması bu yıl için olası görünüyor. Meşhurlardan bahsetmişken; geri dönüş yaşayan 2000’ler modası, namıdiğer Y2K trendiyle Britney