Süt Ürünlerini Bıraktım ve Akne Sorunum Bir Ay İçinde Yok Oldu

Pürüzsüz bir cilde kavuşma yolculuğum oldukça zorlu geçti ve bu sivilcelerin nedenlerini araştırırken her türlü soruyu sordum. Stres? Hormonlar? Süt akneye neden olur mu? Tüm soruları sordum ve daha temiz bir cilt için neredeyse her şeyi denedim.

Ergenlik dönemimden beri akne sorunu yaşayan biri olarak, üstelik şimdi yetişkin sivilceleri de var ve bu kesinlikle şeytanın işi, piyasadaki hemen hemen her serum, nemlendirici, tonik ve maskeyi denedim. Yastık kılıfımı ve çarşaflarımı gün aşırı değiştirmeyi denedim. Kendimi sahte bir Parisli gibi hissederek sert peeling yapmayı veya sadece gül suyu gibi nazik ürünlerle yüzümü yıkamayı denedim. Gün boyunca bol miktarda su içmeyi denedim (12 kez tuvalete gitmek zaman alıyor, ama en azından adım sayınızı artırıyor). Ancak, alnımda ve çene bölgemde sürekli olarak duran, deri altı kistik şişliklerden -sivilce düşünün ama daha büyük ve daha ağrılı- bir türlü kurtulamadım.

26 yaşıma girdiğimde, cilt sorunlarımın bir gün ortadan kalkacağı umudunu tamamen bıraktığım yıl aile doktoruma bir ziyaret gerçekleştirdim. Semptomlarımı dinledikten sonra, bana ciddi yan etkileri olan bir ilaç düşünmemi ya da diyetimi gözden geçirmemi önerdi. Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdüğümü düşünsem de -düzenli egzersiz yapıyor ve çoğunlukla tam gıdalarla besleniyorum- ikincisini tercih ettim. Sonuçta, rutinimde “temiz yaşam”ın mükemmel resmini bozabilecek bir yön vardı: süt ürünlerine olan düşkünlüğüm. Süt çiftliklerinin köşe başındaki dükkanlar kadar yaygın olduğu Kanada’nın Kuzey Ontario bölgesinde büyüdüm, bu yüzden kremalı latte’lere, peynirli salatalara ve her gece dondurma yemeye olan düşkünlüğüm hiçbir zaman sıra dışı gelmedi. Ne yazık ki doktorum aynı fikirde değildi.

Randevudan sonra katı bir iki haftalık diyete başladım. İlk hafta sadece sebze yedim ve ardından meyve, hayvansal proteinler ve glüteni yavaş yavaş yeniden diyetime ekledim. O bahar ayında yaşadığım ciddi bir sivilce patlamasıyla mücadele ederken, diyetin sonunda cildim yavaş yavaş iyileşmeye başladı. Yüzümdeki en yüksek noktalarda çıkan o büyük kistik sivilceler mi? Boyutları küçülmüştü, dünyadaki hiçbir kapatıcının kapatamayacağı dağlık tepelerden daha yönetilebilir normal boyutta sivilcelere dönüşmüşlerdi ama yine de bir fark vardı. Süt ürünlerini içermeyen diyeti üç haftaya uzatmaya karar verdim ve 22. güne geldiğimde, o devasa şişlikler neredeyse tamamen sönmüştü. Cildim tamamen temizlenmişti, tamamen.

Süt Ürünleri Sivilceye Neden Olur mu?

Benim için hayat boyu süren cilt problemlerimin çözümü şaşırtıcı derecede basit çıktı: Süt ürünlerini bırakmak. Tabii ki, bu, hala düzenli olarak uyguladığım cilt bakım rutinimle (temizleme, peeling, nemlendirme ve gül suyu sıkma) birleştirildiğinde işe yaradı. Ancak cildimdeki bu dramatik dönüşüme rağmen, hiçbir doktorun veya dermatoloğun bunu sivilcenin açık ve birincil nedeni olarak belirtmemesi beni şaşırttı. İnternette biraz araştırma yaptıktan sonra bunun nedenini anlamak kolaylaştı: Bugün, süt ürünleri ile akne arasında bir bağlantı kuran çok az sayıda çalışma var ve bu çalışmaların çok azı yüksek kalitede ve kapsamlı bir araştırma içeriyor. Genellikle sadece ergenlik dönemine, yani sivilcenin daha yaygın olduğu yıllara odaklanıyorlar.

“Sınırlı kanıtlar, bazı süt ürünlerinin, özellikle yağsız sütün, akne ile ilişkili olabileceğini gösteriyor” diyor MDCS Dermatoloji’den kurul sertifikalı dermatolog Dr. Marisa Garshick; “Belirli süt türlerinin, özellikle tam yağlı, az yağlı veya yağsız süt formunda tüketildiğinde sivilce çıkmasına neden olabileceği düşünülüyor, ancak yoğurt veya peynir formunda değil.” Garshick, süt tüketiminin cildin sebum üretimini artırabileceğini öne süren çalışmalar olsa da hâlâ bilinmeyen birçok şey olduğunu belirtiyor. “Bu çalışmaların çoğu bir ilişkiyi vurguluyor, ancak nedenselliği kanıtlamıyor ve yiyecek veya içeceği kesmenin akneyi mutlaka tedavi edeceğini öne sürmüyor” diyor.

Yine de mevcut sonuçlar görmezden gelinemez. Örneğin, Journal of the American Academy of Dermatology’de 2015 yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, “yağsız ve az yağlı süt tüketiminin -tam yağlı süt tüketimi değil- sivilceyle pozitif bir ilişki gösterdiğini” belirtti. Aynı dergide 2013 yılında yayımlanan bir makale de süt ürünlerinin zayıf ama olası bir şekilde akneyle ilişkili olduğunu ve “sivilcenin tedavisinde tek başına kullanılmaması gerektiğini, ancak kanıtlanmış akne tedavilerinin bir tamamlayıcısı olarak düşünülmesi gerektiğini” belirtti.

Rosie Huntington-Whiteley ve Zoë Kravitz gibi yıldızların kurul onaylı ünlü dermatoloğu olan Dr. Dennis Gross, çalışmaların ikisi arasında bir bağlantı olduğunu gösteremese de süt tüketimini azalttıktan sonra ciltlerinin iyileştiğini gördüğünü söyledi. “Süt tüketiminin cilt üzerinde olumsuz bir etkisi olduğunu gösteren klinik bir veri yok” diyor Gross. “Ancak, kariyerimde süt ürünlerini sınırladıktan sonra egzama gibi cilt sorunlarının iyileştiğini söyleyen hastalarla karşılaştım.”

New York merkezli dermatolog Dr. Ellen Marmur, süt ürünlerini kesmenin faydalarını gören hastalarının olduğunu söylüyor. “Yiyecek hassasiyetleri cildinizle yakından bağlantılıdır” diyor. “Gastrointestinal sistemdeki şişlik ve iltihaplanma sivilceye ve rozasea gibi diğer döküntülere neden olabilir.” Geleneksel Çin tıbbında da iç organlar ve cilt arasındaki bu bağlantıya dikkat çekiliyor; yüz haritalama tekniği, yüzdeki sivilcelerin bulunduğu bölgeye göre vücudunuzda neyin yanlış olabileceğini açıklıyor. Tahmin edileceği üzere, benim problemli bölgelerim olan alın ve çene, sindirim ve mide ile bağlantılı.

Süt Ürünlerini Bırakmak Çözüm mü?

Süt ürünlerini bırakmak inatçı akneleri durdurmaya yardımcı olabilir, ancak bu herkes için etkili bir tedavi olmayabilir. Marmur, gıda alımını izlemeyi ve cildin nasıl tepki verdiğini gözlemlemeyi öneriyor. Bu süreç, sorunun gerçek kaynağını belirlemeye yardımcı olabilir. Marmur’a göre, glüten, hatta meyve ya da marul gibi yiyecekler de sivilce tetikleyicileri olabilir. “Süt gibi tetikleyici bir gıdayı tükettikten bir ila iki gün sonra sivilce alevlenmeleri görebilirsiniz” diyor Marmur. “Süt tüketimiyle akne gelişimi arasında tekrarlayan bir bağ olduğunu fark ederseniz ve süt ürünlerini tüketmediğinizde cildinizin temiz olduğunu görürseniz, sorunuzun cevabını bulmuşsunuzdur.” Ayrıca, gıda hassasiyetlerinin, vücudun değişmesiyle, özellikle hamilelikten sonra farklılaşabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, akne alevlenmelerinin ne zaman ve nasıl ortaya çıktığını izlemek en iyisidir.

Eğer süt ürünleri cildinizde temel bir sorun oluşturuyorsa, bu da kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Gross, bunun kişinin ne kadar ve hangi tür süt tükettiğine bağlı olduğunu söylüyor. “Deneyimlerime göre süt ürünlerinin belirli bir grup insanı etkilediğini gördüm, ancak herkesi değil” diyor Gross. “Organik süt tüketmek ile hormonlarla beslenen hayvanlardan elde edilen süt arasında fark olabileceğini düşünüyorum. Bu ek bileşenler hastalarımın kan dolaşımına geçebilir ve sivilceye neden olabilir.”

Akne Nasıl Tedavi Edilir?

Garshick, süt ürünleriyle bağlantılı aknelerin diğer türlerdeki sivilceler gibi tedavi edilmesi gerektiğini söylüyor. “Sivilcenin birden çok nedeni olduğu için, retinoidler, benzoil peroksit ve salisilik asit gibi diğer sivilce karşıtı bileşenleri kullanmak hâlâ önemlidir” diyor. “Ayrıca, bazı oral ilaçlar da daha derin, kistik sivilceleri tedavi etmek için faydalı olabilir.”

Cildim hâlâ mükemmel değil -ara sıra alevlenmeler oluyor- ama en azından benim için gerçek suçlunun ne olduğunu biliyorum. Süt ürünlerinden uzak bir diyet uygulamaya başladığımdan bu yana, cildim nispeten sakin kaldı. Ancak süt ürünlerinin birçok yiyecekte gizli olduğunu öğrendim, örneğin masum görünen bir humus veya salata sosunda. New York gibi vegan dostu bir şehirde bile bazen tamamen kaçınılmaz oluyor. (Cildim birkaç hafta önce parmesanla yaşadığım bir fiyaskodan hâlâ toparlanmaya çalışıyor, neredeyse bir tutam kadardı)

“American Academy of Dermatology (AAD)’ye göre, şu anda akne tedavisinde önerilen özel bir diyet değişikliği yok” diyor Garshick. “Bununla beraber, süt ürünlerini kestiklerinde aknelerinde iyileşme fark eden insanlar var. Bu sizin için işe yarıyorsa ve doktorunuza danıştıysanız, buna devam etmekte bir sakınca yok.”