Haftalık E-Bülten
Moda dünyasında neler oluyor? Yeni fikirler, öne çıkan koleksiyonlar, en vogue trendler, ünlülerden güzelllik sırları ve en popüler partilerden haberdar olmak için haftalık e-bültenimize kaydolun.
Haftalık E-Bülten
Moda dünyasında neler oluyor? Yeni fikirler, öne çıkan koleksiyonlar, en vogue trendler, ünlülerden güzelllik sırları ve en popüler partilerden haberdar olmak için haftalık e-bültenimize kaydolun.
Düğünlerin askıya alındığı, yaz tatilinin ise uzak bir hayal gibi göründüğü salgın günlerinde kıyafet kiralama oranları da ciddi bir şekilde düştü. Peki koronavirüs salgını kıyafet kiralama alışkanlıklarımızı uzun vadede de değiştirecek mi?
Fotoğraf: Jamie Stoker
Kıyafet kiralama, herkesi bir kez giyilmek üzere alınan kıyafetin verdiği zarardan korurken, kıyafetleri de giyilip kenara atılmaktan kurtarıyordu. Bir düğün ya da tatil için kıyafet satın almak yerine ödünç almayı sağlayan kıyafet kiralama modası yükselmeye de başlamıştı. H&M ve Ganni gibi perakendeciler 2019 yılında kiralama yöntemini denemiş, geçtiğimiz yıl boyunca Hurr Collective ve My Wardrobe HQ dahil olmak üzere birçok platformda pop-up mağazalar oluşturmuşlardı.
Ancak düğünlerin askıya alınıp tatillerin uzak bir hayal gibi göründüğü bugünlerde, pazar değeri 2023’te 2.5 milyar dolar olması beklenen kıyafet kiralama piyasasının geleceği düşünülenden uzak görünüyor. Amerika’da kıyafet kiralama alanında önde gelen Rent the Runway işten çıkarmaları, geçici ücret kesintilerini ve ücretsiz izinleri duyurdu bile. “Koronavirüs salgını sebebiyle Rent the Runway’in satışları ciddi bir biçimde düştü,” şeklinde açıklamada bulunan şirket, aldığı kararları Twitter’da yaptığı paylaşımda “Bu sebeple işin sürdürülebilirliğini sağlamak için masrafları azaltmak adına bazı zorlayıcı kararlar aldık,” şeklinde özetledi.
Şirket, deposunda çalışan personel için salgına karşı yeterli önlem almadığı konusundaki suçlayıcı iddiaları da hem online olarak yaptığı açıklamalarla hem de CEO Jennifer Hyman’in çalışanlarına yönelik yazdığı mektupla yalanlandı. Açıklamalarında birçok güvenlik önleminin yürürlüğe konduğunu, personellerine istedikleri durumda çalışmama izni verdiklerini duyurdu ve ekledi: “Bu salgın bitmekten uzakta görünüyor. İleriye doğru gitmek için zorlayıcı kararlar almaya devam etmemiz gerektiğini biliyoruz ancak her zaman değerlerimiz öncelikli olacak."
Rent the Runway salgının getirdiği zorluklarla yüzleşen tek şirket değil. İngiltere merkezli Hurr Collective gibi farklı platformlar da kıyafet kiralayanların sayısında ciddi bir düşüş olduğunu söylüyor. Kurucu üye ve CEO Victoria Prew konu hakkında Vogue’a, “İnsanların kıyafet kiralama ihtiyacı gidecekleri bir etkinlik olmadığı için ciddi oranda düştü,” dedi.
Bazı siteler insanları görüntülü olarak gerçekleşen Zoom toplantıları için kıyafet kiralamaya teşvik etmeye çalışsa da fiyatlar göz önüne alındığında bu girişimin işe yaraması oldukça zor görünüyor. Ganni marka bir elbiseyi bir haftalığına kiralamak 170 euro, Rent the Runway’deki bir itemi bir aylığına kiralamak ise 72 euro. Pazar araştırmaları yapan şirket Mintel’den perakende analisti Chana Baram, “Bazı itemlerin kiraları bile oldukça pahalı, ancak düğüne ya da benzeri bir etkinlik için olduğu düşündüğünde kiralanabiliyorlardı,” diyor ve ekliyor: “Şu an kim neden kıyafet kiralasın ki?”
Fotoğraf: Reuters
Hijyen, salgın sürecinde düşünülmesi gereken bir başka konu. Hijyen konusunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri, kıyafet sahiplerinin kıyafetleri direkt olarak kiralayanlara gönderdiği Hurr gibi platformlar söz konusu olduğunda daha da önemli hale geliyor. “Hurr’da listelenen ürünlerin kiralayanlara ulaştırılmadan önce profesyonel bir kuru temizleme işleminden geçirilmesi gerekiyor,” diyen Prew, Hurr’un kuru temizleme sürecini direkt olarak izlediğini belirtiyor: “Sağlıktan güvenliğe her konuda elimizden gelen her şeyi devlet tarafından belirlenen detaylara uyarak yapıyoruz.”
Sıcaklığın koronavirüsün yok edilmesinde etkili olduğu biliniyor. Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri tarafından yapılan açıklamada grip virüslerinin 75 derecenin üzerinde öldüğü ve bu sebeple kıyafetlerin olabilecek en yüksek sıcaklıkta yıkanması gerektiği belirtiliyor.
Ancak alınan ciddi önlemlere rağmen müşterilerin kıyafet kiralama konusundaki çekinceleri devam ediyor ve kıyafet kiralayan şirketlerin bu konuyla pandemi sonrasında da yüzleşmeleri gerekeceği kesin. “Hijyen faktörü daha çok incelenmeli” diyen Baram ekliyor, “Müşterilerin bu konuda bir şüphe duymamalarına dair açıklamalar şirketlerin web sitelerinde mutlaka yer almalı.”
Fotoğraf: Jamie Stoker
Kıyafet kiralama oranları sosyal izolasyon döneminde düşse de sektörün geleceğinin pozitif olduğuna dair işaretler hala var. Çin’deki YCloset, karantina önlemlerinin azaltıldığı Mart ayından bu yana kiralama oranlarında artış olduğunu belirtiyor. Kurucu ve yönetici müdür Mengyuan Liu konuyla ilgili olarak, “İşe kademeli olarak dönüşler, kiralama oranlarındaki artışı da beraberinde getirdi,” diyor.
Bazı şirketler pandeminin ardından mevcut modellerini değiştirmeyi de düşünebilirler. Örneğin, online ticaret devi Alibaba tarafından desteklenen YCloset, Eylül 2019’da satış özelliğini de servisleri arasına eklediğini açıkladı. Liu, bunda ikinci el lüks ürün ticaretinin aşamalı olarak gelişmesinin etkili olduğunu söylüyor. İkinci el ürünlerin satışı, alışveriş yapmak isteyenlerin nakit para ihtiyacının arttığı 2008’deki ekonomik durgunluktan bu yana ciddi bir artış gösterdi. Salgından sonra ortaya çıkması beklenen ekonomik krizin de sektörün gelişimini hızlandıracağı tahmin ediliyor.
Kıyafet kiralama sektörünün pandeminin ardından kullanıcılara ek gelir sağlaması sebebiyle popüler hale gelmesi de olası. Hurr Collective, çoğunluğun dolaplarında düzenleme yaptığını düşünerek eşyalarını online olarak sergilemelerine olanak verdi bile. “İnsanların gardroplarındaki fazlalıklardan kurtulmaları için bolca zamanları var,” diyen Prew sözlerine, “Geçtiğimiz birkaç haftada insanları kıyafetlerini listelemeleri için teşvik ettik. Üç ürün listeleyenler 15 euro, onaylanmış beş ürün listeleyenler ise 20 euro kredi kazandı,” şeklinde devam ediyor.
Pandemi sonrası birçok alanda değişim gösterecek olan yaşam tarzı, alışveriş alışkanlıklarında da uzun vadeli değişimlere sebep olacak gibi. Sürdürülebilirliğin önemli bir konu olarak kalması, yani kiralama modelinin kullanımdan kalkmaması umuluyor. Kişisel görüşünün insanların moda tüketimi konusunda daha fazla bilinçlenecekleri yönünde olduğunu belirten Prew, “Kıyafet kiralamanın olup bitenden sonra da iyi bir yerde olacağı konusunda umutluyum,” diyor.
