Görsel Medyanın Geleceği: Animasyon

Yalnızca çocukların ve gençlerin değil, yetişkinlerin de takip ettiği ve müdavimlerini yarattığı animasyon, gelişmiş ülkelerin kreatif endüstrilerinin önemli bir bileşeni. “Dünyada animasyon denince akla gelen belli başlı ülkeler ABD, Kanada, Japonya, Fransa, İngiltere ve Güney Kore. Bu ülkelerde yerleşik bir sektörde, endüstri öğelerinin sağlam şekilde ağlarını kurduğunu görüyoruz. Sinema sektörü, resim ve illüstrasyonun yanı sıra çizgi roman geleneği, eğitim kurumları, festivaller, oyun sektörü, teknolojik altyapı, yayın kuruluşları, fonlar, sponsorluklar, telif hakları ve akademik araştırma animasyon dünyasını oluşturan başat unsurlar. Bizde bu saydıklarımın çoğu az gelişmiş ya da henüz gelişmekte” diye açıklıyor Nazlı Eda Noyan globalde ve ülkemizdeki mevcut durumu. Noyan, Türkiye’de sektörel anlamda animasyonun yapıtaşlarının ve belleğinin eksik olduğunu düşünse de, ilk nüveleri Hacıvat Karagöz’e dayanan görsel hikaye anlatıcılığı geleneğinin sağlam olduğu bu topraklarda malzeme bolluğundan bahsediyor ve ekliyor: “Animasyon günlük yaşamın rutinini gerçeküstü ve fantastik bir evrene girerek bozmak, dünyanın gerçekleriyle güvenli bir alandayken yüzleşmek, zihnimizde onları işlemek, sindirmek, dayanıklılığımızı desteklemek için var. Usta ve vizyoner isimlerin el vereceği iyi yetişmiş sanatçı ruhlu ekiplere ve tüm bu ekonomik, kültürel ve yaşamsal çıktıları değerlendirip dünyaya açacak yapımcılara ihtiyaç var.” Evrensel platformlarda yer alabilmek için özel ve kamunun sağlayacağı fonlara, proje yazma ve üretme yetkinliğine ve üretimleri ileri taşıyacak stratejilere gereksinim ise yadsınamayacak bir gerçek. 

Nazlı Eda Noyan, akademisyenlik mesleğinin ötesinde yarattığı projelerle özellikle çizgi film ve animasyon dünyasını harekete geçirme gayesinde. 2017 yılından bu yana emek verdiği Kız Kardeşlerin Masalı filmi de, bir animasyon işinin ne denli meşakkatli ve karmaşık süreçlerden sonra gerçekleştirilebileceğinin bir kanıtı. “Animasyon uzun bir yolculuk. Ulaşmak istediğimiz yer tüm ekip olarak elbette çok iyi bir film yapmak ve bunun izleyende karşılığını bulması. Ancak yolculuğun kendisi de en az hedef kadar önemli.” Bu yolculukta kaptanlığı üstlenen Noyan, senarist Ülker Albayrak ile yapımcı eşi Dağhan Celayir ile çalışıyor. Bahçeşehir Üniversitesi’nden öğrencilerini de prodüksiyon sürecine dahil ediyor, onlarla konsept tasarımı ve storyboard geliştiriyor. Müzikal unsurların ön plana çıktığı filmde, nota evreni Frank Lebon ve Gilles Alonzo’ya emanet. Diğer yandan görsel dil ve animasyon teknikleri için de ayrıca birçok farklı uzmandan danışmanlık alıyor. Bu anlamda “bir bebeği büyütmek için bir köy gerekir sözü animasyonu harika anlatıyor” diyor Noyan. Farklı kız kardeş hikayelerini masalsı öğelerle bir çatı altında buluşturan film içinse; “Çelişkili, gerilimli, eğlenceli, hüzünlü, sevimli ve tanıdık bir kardeşlik hikayesi. Oldukça gerçek, kişisel ancak bir o kadar da evrensel. Bir başa çıkma ve yüzleşme masalı” diyor. Prodüksiyonu için iki senelik bir hedef belirlenen film projesi, işbirliğine açık ve yemekte tuzu bulunması isteyen herkesi desteğe bekliyor. 

Animasyon sektörünü güçlendirmek, kültürünü zenginleştirmek ve ona yeni yetenekler kazandırmak üzere yeni filmlerin yapımına destek olmak amacıyla yola çıkan Animist festivali de, Noyan öncülüğünde kuruluyor. “Animasyonu seven herkesin festivali” mottosunu benimseyen ve dört senedir gerçekleşen festival, uluslararası kurumların ortaklığında hayata geçen, bu dünyadan önemli isimleri bir araya getiren ve özellikle kadınları odağa alan, ön plana çıkaran bir etkinlik. “Animasyon dünyasında çalışmış olan, halihazırda çalışan ve bu meslek üzerine eğitim alan pek çok kadın var. Kültürde kadının gücü görünür olmalı. Ayrıca hepimizin bu güce ihtiyacı var” diyerek özetliyor Noyan festival misyonunu. Çok ortaklı animasyon senaryosu, yapımcılığı, görsel efekt, karakter ve konsept tasarımı gibi alanlarda zengin içerik sunan program, şimdilerde bir platforma dönüşüyor. Ücretsiz olarak herkese açılacak platform İstanbul Kalkınma Ajansı’nın bu yıl destek vermek üzere seçtiği kreatif endüstriler projelerinden biri. Araştırma - geliştirme, kültür oluşturma ve hatta sektörü de ayağa kaldırma ve tümünü sürdürülebilir kılma hedefiyle çalışmalar bu ay başlıyor.