Hayat Kurtaran Site: E-mülteci.com

"Akıllı telefonunuz sayesinde Whatsapp ile mesajlaşacak, Skype marifetiyle ailenizle görüşecek, diğer göçmenlerin tweet'lerini okuyarak, Google Maps’ten yol haritanızı çizerek, Instagram’dan fotoğraflara bakarak, Facebook’tan bizi like'layarak dünyanın her yerinde  kendinizi güvende hissedeceksiniz. Akıllı telefonunuz sayesinde rezervasyon yaparak bir balıkçı sandalında, soğutuculu bir kamyon kasasında, ticari gemi konteynırınde, göçmen kampındaki bir çadırda yer ayırtabilecek, dünyanın en tehlikeli sınırlarından geçerken çektiğiniz selfie’lerinizi post’layarak meşhur olabileceksiniz.  Ayrıca, sizler için oluşturduğumuz bir application sayesinde her türlü pratik çözüme de kolaylıkla ulaşabileceksiniz: Bir ağır vasıtanın şoför kabiniyle kasası arasına nasıl ilişirsiniz, asitle yakarak ya da parmağınızın derisini yolarak nasıl parmak izlerinizden kurtulabilirsiniz vesaire gibi her türlü mültecinin bilmesi gereken konularda da hizmet veriyoruz. Algoritma mühendislerimiz gece gündüz sizin için, teknolojiyle çağı yakalamak için çalışıyor." 

İşte E-mülteci.com şirketinin marifetlerinden sadece birazı! 2. Dünya Savaşı'ndan bugüne insanlığın başına gelen en büyük krizler silsilesi olarak adlandırılan mülteci krizlerine cevap olarak E-mülteci.com, dünyayı kurtarmaya geliyor!

Ne yazık ki Sedef Ecer’in yazıp yönettiği E-mülteci.com oyununda yarattığı bu hayali şirketinkine benzer reklam kampanyalarına ve olaylara gerçek hayatta da tanık olduk. İnsanlığımızı zaman zaman kaybedip Google Maps’den tekrar bulmaya çalıştık. Farklı biçimlerde hepimizin hayatının içinde olan bu insanlık trajedisi hakkında, sadece medya aracılığı ile konuya şahit olanların bile fazlaca söyleyeceği söz var. Diğer yandan hepimiz ile ilgili bu trajediyi hangi mecra karşılıksız bırakabilirdi ki? Belleklerimizden silinmeyecek görüntüler çoktan hafızalarımızın derinliklerine kazındı. Bir de bizim sadece tanıklık ettiğimiz bu trajediyi yaşayan gerçek insanlar var.

Sedef Ecer ile yazıp yönettiği E-mülteci.com oyunu hakkında konuştuk: 

Sedef Ecer

- Şu an yaşadığınız ülkenin bombalandığını varsayalım, ülkeyi terk etmek zorundasınız. Yanınıza tek bir 'şey' alabilecek olsaydınız bu ne olurdu?

 Oyunda anlattığım gibi, cep telefonu. Pratik nedenlerle. Onun içinde her şey var: Yolunuzun haritası, sevdiklerinizin fotoğrafları, arkadaşlarınızla konuşma imkanı, hatıralarınız, paranız, pasaportunuz, rezervasyonlarınız.

- Dünya son 5 yıldır bir insanlık pazarına da tanıklık etti. Kriz başladığından bugüne 5 yılda gördüklerimiz bizden ne götürdü, bize ne öğretti?

 Çok zor bir soru. ‘Biz’ dediğiniz kim bilmiyorum. Ben kendi adıma konuşabilirim ancak: 5 yıl önce bana ‘Orta Doğu karman çorman olacak, mültecilerin durumu global siyaseti kökten değiştirecek’ deseler asla inanmazdım.

- Oyunun adı niçin E-mülteci.com?

Oyunda kurduğum dünyada, BM kendi kendini feshetmiş, tek bir muktedir kalmış, hükümetler bitmiş. O kalan da ‘sınırların efendisi’ gibi bir adam. Joker gibi, Spider man gibi bir karakter. Şirketinin adı da E-mülteci nokta kom. Fransızcasını da yazdım. Onun adı da e-passeur point com. Fransızca metin Avignon Festivali resmi programında iki bölüme seçildi, Fransa’nın en köklü tiyatro yayınevlerinden l’Avant-Scène yayınlamaya karar verdi, prestjli tiyatro Théâtre du Peuple programına aldı. Ama prömiyerinin İstanbul’da yapılması benim için çok önemli. İstanbul Tiyatro Festivali’ne, destekçilerimiz Mavi ve Vespucci by VSP’ye ne kadar teşekkür etsem azdır.

- Oyun ne anlatıyor?

 Dünya nüfusunun toplamının mültecilere dönüştüğü bir dünyada, farklı nedenlerle bir sınırı geçen üç kadının öyküsü. Birisi Guatemalalı bir ebe, birisi Vietnamlı bir kuaför, birisi de Suriyeli bir arkeolog.

- Oyunda birçok oyuncu yer alıyor ancak Meltem Cumbul başından sonuna kadar sahnede, Meltem Cumbul ile çalışmak istemenizin özel bir sebebi var mı?

Diğer oyuncular ekrandalar, sahnede Meltem Cumbul ile Fehmi Karaarslan var. Ayrıca Richard Dubelski müziği, Emrah Özdemir konuşma sesiyle yer alıyor. Meltem’i çok eskiden tanırım, her yaptığı işte çok özel bir enerjisi olduğuna inanırım. Ayrıca beden dili çok güçlü bir oyuncu. Bu kez de yanılmamışım çünkü çok zor bir işin altından çok güzel kalktı.

- Mülteci kamplarındaki insanlara baktığımızda çoğu bir telefon aracılığıyla Facebook, Instagram gibi mecralar üzerinden iletişim halinde, bu iletişim hali krizin kendisini nasıl etkiliyor?

Bulunduğumuz yere adapte olmak yerine cep telefonlarıyla sürekli başka yerlere odaklanıyoruz hepimiz. Bu sürekli 'varsın ama yoksun' hali, göçmenler için çifte anlam taşıyor. Zaten bir mekanda varlar ama yoklar çünkü hem iki kültür arasındalar, hem de genelde transit halindeler. Bir de buna smartphone’ların sağladığı 'absent-present' olma durumunu ekleyince hakikaten yepyeni 'sosyal kodlar' çıkıyor ortaya.

- Teknoloji en dezavantajlı ve en zor durumda olana yardım edebilecek mi?

 Her şey gibi bu da nasıl kullandığınıza bağlı. Artık göçmenler kimliksiz, eşyasız yola çıkıyor ama cep telefonsuz yola çıkmıyor. Whatsapp, Twitter, Facebook, Skype, Google Maps olmadan o yollarda ayakta kalmaları çok zor.

- Şu an bütün dünyaya bir konuşma yapacak olsaydınız tek cümleyle ne söylerdiniz?

Havayı solunmaz, suyu içilmez, toprağı işlenmez hale getiren, tüm zenginlikleri paylaşan, ortalığı kana bulayanlar bir durun. Çünkü siz de bizimle aynı gemidesiniz. 

- Sedef Ecer kimdir?

İstanbul'da doğdum, çocukluğum film setlerinde geçti. Hikaye anlatmayı Yeşilçam melodramlarından öğrendim yani. Galatasaray Lisesi'nde Fransız klasikleriyle, Paris Konservatuarı'nda dramatürji hocası Bernard Dort'un öğretisiyle tanıştım. Fransızca yazmaya başladığımdan bu yana metinlerim Fransa'da ödüller kazandı, devlet sahnelerinden hangarlara, ödenekli tiyatrolardan okullara bir çok farklı mekanda sergilendi, tez konusu oldu, Yunanistan, Ermenistan, Polonya, Lüksemburg, Türkiye, Belçika, Amerika ve Almanya'da oynandı. Fransa'nın resmi drama yazarları kurulu SACD asil üyesi ve Fransız Kültür Bakanlığı CNL devlet yardımı heyetindeyim. Anneyim bir de.

E-MÜLTECİ.COM  

Ortak Yapımcılar: Compagnie Sur le seuil, Istanbul Theatre Festival, Théâtre du Peuple, Médiathèque Françoise Sagan, MEO, L'Avant-Scène Théâtre

Yazan ve Yöneten: Sedef Ecer

Müzik Tasarımı ve Canlı Performans: Richard Dubelski

Jingle Tasarımı ve Performans: Ece Dorsay

Video Tasarımı: François Roman, Mümin Güven

Işık Tasarımı: Yüksel Aymaz 

Kostüm Tasarımı: Leyla Okan 

Yapım Müdürü: Barbara Thoma

Oynayanlar: Meltem Cumbul, Fehmi Karaarslan

Ekrandaki Oyuncular (alfabetik sırayla): Ahu Türkpençe, Ece Dizdar, Fırat Tanış, Gizem Soysaldı, Mathilda May, Okan Bayülgen, Tilbe Saran

Teşekkürler: Hüseyin Karabey, İzzeddin Çalışlar, Uluslararası İzmir Tiyatro Festivali, Fransız Kültür Merkezi İstanbul, Mavi, Vespucci by VSP