Bilimsel Boyutta Açlık

Fotoğraf: Instagram/@styleheroine

Eskiden “Açım!” derdik ve besin tüketimine yönelirdik. Şimdi bilimsel araştırmalar yaşadığımız açlığı anlamlandırmak üzerine çalışıyor ve yapılan araştırmalar fiziksel açlığa ek olarak duygusal ve hedonik açlığın da varlığından da söz ediyor. Açlık türünüzü fark edip anlamlandırmak yaşam kalitenizi arttırıyor. Peki nedir bu açlık türleri daha detaylı bakalım istedim.

1. Biyolojik Odaklı: Homeostatik Açlık

Fiziksel olarak aç olduğunuzu nasıl fark edersiniz? Duygularınızı bir kenara bıraktığınızda da, mideniz kazınıyor, belki de karnınız gurulduyor ve en son besin tüketiminizin üzerinden yaklaşık 3-5 saat geçmişse homeostatik açlık hissediyor olabilirsiniz; bu genellikle kademeli hissedilir yani aniden gelmez. Tüketeceğiniz besinlerde spesifik şeyler aramazsınız. Açlığınız bekleyebilir, ertelenebilir ve onu kontrol edebilirsiniz. Buradaki amaç genellikle besin fark etmeksizin aç olan karnınızı doyurmak üzerine oluyor.

Fotoğraf: Instagram/@styleheroine

2. Duygu Odaklı: Duygusal Açlık

Duygusal açlıktaysa, durum fiziksel açlığa kıyasla aniden ortaya çıkar. Genellikle daha özel besinlere karşı yeme isteği uyandırır. Çikolata, pizza, et ya da makarna gibi duygu durumunuzun değişikliğine göre besinsel anlamda da özel tercihlerde bulunabilirsiniz. Stresliyseniz tatlı besinlere, öfkeliyseniz pütürlü besinlere karşı duygusal yeme davranışı geliştiriyor olabilirsiniz. Genellikle tüketimden sonra pişmanlık hissi de bu açlığa eşlik eder.

3. Haz Odaklı: Hedonik Açlık

Hedonik açlık, enerji ihtiyacı olmaksızın lezzetli besinlerin tüketimiyle sağlanan haz amacıyla besin tüketimi durumudur. Bu açlık türünde vücudun ihtiyacı olmamasına rağmen bireyleri besin tüketimine yöneltir. Eğer siz de yemek sonrası ne kadar tok hissetmenize rağmen en sevdiğiniz tatlıyı tüketiyorsanız hedonik açlık yaşıyor olabilirsiniz. Çünkü durum tamamen haz hissedilmesiyle ilişkili.

Açlığınıza kulak verin!

Duygusal yeme ve haz odaklı yeme davranışını önlemenin ilk yolunun, farkındalık olduğunu bilmek gerekiyor. Duygularınızı anlamlandırmanız, besin tüketim davranışınızı etkiliyor. Bu yüzden abur cubura yöneldiğinizde ya da tok olduğunuz halde bir besine yöneldiğinizde kendinize “Gerçekten aç mıyım?” diye sormanız o anki duygularınızın farkına vararak, besin tüketiminizin sonlanmasını sağlayabilir. Böylelikle fazladan kalori alımını önleyerek kilo kontrolüne yardımcı olursunuz. Açlığınızı fark etmenin bir diğer yolu da besinleri yavaş yemeden geçiyor. Yavaş yediğinizde hem doygunluk hissedecek hem de tat tomurcuklarıyla besinin tadına daha iyi vararak haz alma duygunuz tatmin olacağı için aşırı besin tüketiminin de önüne geçmiş olacaksınız.