Chanel’in Bumerangı Kimi Vuruyor?

Acaba Chanel bu bumerangı hiç atmamış olmak ister miydi? Aslına bakılırsa bu Chanel’in attığı ilk bumerang da değil, marka bumerangı ve daha nice aksesuarları spor koleksiyonları bünyesinde 2005’ten beri satışa sunuyor. Ne var ki Chanel’in 2017 İlkbahar Yaz koleksiyonu ile sunduğu 4830 TL fiyat ile satışa sunulan bumerang özelikle Avustralya olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinden basın organlarında büyük tepki yarattı. Tepkiler bumerangın Avustralya aborjinleri için önemli bir sembol, geleneksel bir avlanma silahıyken, bir statü sembolüne çevrilmesi üzerine. Avustralya Müzesi’nden Nathan Sentance’ın eklediği üzere “Bir Chanel bumerangın fiyatı bir Avustralya yerlisinin yıllık gelirinin yüzde onuna takabül etmekte”.

Chanel'in geçtiğimiz sezon satışa çıkardığı sörf tahtaları

Peki ama referanslar, tarihinin başından beri moda endüstrisinin yapı taşları değiller miydi? Yves Saint Laurent’in 1967 Afrika koleksiyonu veya Dior’un 1988’deki "Prenses Pokahantas’ın Hikayesi" isimli defilesi moda dünyasının farklı kültürlerden aldığı referanslar üzerine kurulduğunun örnekleri. Moda tarihine baktığımızda bu örneklerin yüzlercesini görebiliriz. Diğer yandan yüksek modanın ekonomisi tam da bu şekilde işlemiyor mu?

Yves Saint Laurent'İn 1967 yılında sunduğu Afrika temalı konsept Fotoğraf: Yves Saint Laurent Arşivi

Marka yaptığı basın açıklamasında krize şöyle cevap veriyor: “Chanel bütün kültürlere saygı göstermeyi en büyük önceliklerinden biri olarak görüyor ve bazı kişilerin rencide olmasına yol açtığı için üzüntü duyuyor. Marka ilhamını dünyanın çeşitli bölgelerindeki farklı aktivitelerden aldı ve kesinlikle Aborjinlere veya bumerangın Aborjinlere bir kültürel obje olarak anlamına karşı saygısızlık etme amacında değildi. Spor giyim her zaman Chanel kimliğinin bir parçasıydı, 2017 İlkbahar Yaz koleksiyonu ise bu geleneğin devamı niteliğinde. Koleksiyon tenis raketleri ve sörf tahtalarını da içinde barındırıyor”.

Şarkıcı Star'ın basında çıkan haberleri tetikleyen paylaşımı

Peki bu olayın bir krize dönüşmesini gerçekten ne sağladı? Şarkıcı Jeffree Star’ın bumerang ile Instagram’a koyduğu fotoğraf, olayların tetikleyicisi oldu. Olayın kendisinden çok medyada yaptığı yankının olayı bir krize çevirdiği gözüküyor. Aborjinlerin bu durumdan böylesine rahatsız olduğuna dair herhangi bir bilgi mevcut değilken kendilerinin doğrudan yaptığı bir açıklama da yok. Ancak Guardian gazetesinde de yazar olan Avustralyalı yerli Nayuka Gorrie’ye kulak vermek gerekiyor: “Chanel bizim öfkemizi anlamak istiyorsa bizim toplum içimizdeki yerimize bakmalı. Topraklarımız çalındı, çok ağır kurallara ve yasalara tabii tutulduk. Kendi kültürümüzü yaşamamıza bile olanak verilmedi, sırf bu yüzden cezalandırılabilirdik. Biz sahip olduğumuz şeyler için savaşmak zorunda olanlarız” İşte tam da burada bumerangın Aborjin kültürü içinde durduğu hassas nokta karşımıza geliyor, bir kültürün kendini bildi bileli sahip olduğu en önemli savunma aracı.

Chanel her yıl koleksiyonlarının aksesuarları bünyesinde spor ürünlerini de marka için kişiselleştiriyor

Bakıldığında Chanel’in bu kültüre karşı yaptığı zarar vermeye yönelik kasıtlı bir hareket yok ancak Avustralya kültürünün çok hassas ve çoğumuzun anlayamayacağı bir geçmişi, moda dünyasının referanslı yapısı ve de yüksek moda ekonomisi var. Gorrie, bu Bermuda Üçgeni'nin ortasında Chanel’i Aborjin tasarımcıları desteklemeye çağırıyor. Bakalım moda dünyası “At, dönerse senindir, dönmezse, hiç senin olmamıştır” mı diyecek yoksa bumerangın geri gelip gelmediğiyle ilgili endişe mi duyacak. Bugün moda dünyasının en dezavantajlı gruplar için ne kadar iyi kaynak oluşturabildiğini ve de ekonomik gelir yaratabildiğini de çok iyi biliyoruz.

Günün sonunda ortada iki ayrı dünya var, bir tarafta bir Chanel bumerangın ücretiyle bir ayını geçiren bir kişi, diğer tarafta bumerangı bir saniyede internetten sipariş verebilecek birisi. Hangisi gerçek? Ve Chanel’in bumerangı bu sefer kimi vuruyor?